Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam, trong 70 năm qua, đối ngoại Quốc hội là bộ phận hữu cơ thiết yếu của đối ngoại Đảng, Nhà nước ta, tạo thế chân kiềng vững chắc và sức mạnh tổng hợp trên mặt trận đối ngoại. Ngày nay, Quốc hội đã có quan hệ song phương sâu rộng với nghị viện của nhiều quốc gia và là thành viên tích cực của các tổ chức nghị viện đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA), Liên minh Nghị viện Cộng đồng Pháp ngữ (APF)…

“Việc Quốc hội thông qua Luật Điều ước Quốc tế năm 2016 và Luật Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về đối ngoại. Các hoạt động tối cao của Quốc hội về công tác quản lý biên giới, ngoại vụ địa phương, bổ nhiệm Đại sứ, bảo hộ công dân đã góp phần nâng cao công tác đối ngoại của nước ta”, Thứ trưởng Vũ Hồng Nam khẳng định.

leftcenterrightdel
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI.

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng việc Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 bố trí một phiên riêng để cùng nhau trao đổi về hoạt động đối ngoại Quốc hội với chủ đề “Đối ngoại Quốc hội trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng” là sự khẳng định vai trò quan trọng của đối ngoại quốc hội như một trụ cột trong nền ngoại giao Việt Nam và những đóng góp tích cực, hiệu quả của hoạt động đối ngoại quốc hội trong sự nghiệp chung của đất nước thời gian vừa qua, đồng thời khẳng định sự cần thiết phải tăng cường phối hợp và phát huy hoạt động đối ngoại qua kênh quốc hội trong thời gian tới.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, bên cạnh tính chính thống trong triển khai đối ngoại với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đối ngoại Quốc hội còn có đặc thù riêng xuất phát từ tính đại biểu, đại diện cho cử tri và do cử tri bầu ra của các Đại biểu Quốc hội. Tính chất này đã tạo cho các Đại biểu Quốc hội một vị thế đặc biệt, có phần linh hoạt hơn trong việc thúc đẩy quan hệ giữa nước ta và các nước khác. “Do đó, trong một số hoàn cảnh, tình huống, đối ngoại Quốc hội đã đảm nhiệm hiệu quả vai trò tiên phong, thăm dò, mở đường để phát triển quan hệ, cũng như xử lý những vấn đề có vướng mắc mà các kênh khác gặp khó khăn”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ.

Ngoài ra, trên các diễn đàn nghị viện đa phương, với phương châm tích cực và chủ động trong các hoạt động đối ngoại, Quốc hội Việt Nam đã tham gia hầu hết các diễn đàn nghị viện đa phương trong khu vực và trên thế giới, thể hiện hình ảnh là một đối tác tin cậy và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách đối ngoại của nước ta, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. “Đối ngoại Quốc hội đã từng bước được nâng tầm từ tham gia sang chủ động đóng góp xây dựng và hiện nay đang đẩy mạnh việc đề xuất sáng kiến và định hình luật chơi theo hướng thúc đẩy dân chủ hóa quan hệ quốc tế, chống cường quyền nước lớn và bảo đảm cục diện khu vực được định hình trên cơ sở luật pháp quốc tế”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định.

leftcenterrightdel
Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh giới thiệu với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân một số hình ảnh hoạt động ngoại giao Việt Nam. Ảnh: TRỌNG HẢI.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, nhìn lại kết quả nửa đầu nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XIV, nối tiếp những thành quả của các nhiệm kỳ trước, hoạt động đối ngoại của Quốc hội tiếp tục có những chuyển biến căn bản cả về đối ngoại song phương, đa phương cũng như qua các cơ chế nghị sĩ hữu nghị. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội đã phát huy vai trò là kênh đối ngoại quan trọng, phát huy lợi thế vừa mang tính đối ngoại “nhà nước”, vừa mang tính “nhân dân” sâu sắc, đóng góp quan trọng vào thành công chung trong việc thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tình hình thế giới và khu vực trong những năm tới tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, cơ hội và thách thức đan xen, tác động toàn diện tới an ninh chính trị, tới sự ổn định và phát triển của đất nước ta, tới từng người dân và mỗi cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị. Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng công tác đối ngoại bao gồm cả ngoại giao nhà nước và đối ngoại quốc hội cần tập trung làm tốt các nội dung trọng tâm để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đối ngoại mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã đề ra.

Một là cần xác định rõ tầm quan trọng của hoạt động đối ngoại Quốc hội trong tổng thể hoạt động đối ngoại chung của Đảng và Nhà nước nhằm phát huy hiệu quả của hoạt động ngoại giao nghị viện để phục vụ và bảo đảm lợi ích của quốc gia, của dân tộc.

Hai là tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đối ngoại theo tinh thần Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế. Đồng thời, Bộ Ngoại giao, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội cần tăng cường công tác tham mưu, tham vấn, giám sát, cũng như hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị kỹ, tốt các nội dung liên quan, hoàn thành hồ sơ trình Quốc hội thông qua Hiệp định Đối tác Toàn diện Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

Ba là tăng cường phối hợp giữa các kênh đối ngoại, trọng tâm là tăng cường quan hệ với các nước láng giềng có chung đường biên giới, các nước ASEAN, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện và các nước bạn bè truyền thống; chú trọng thúc đẩy thương mại đầu tư, gia tăng điểm đồng, thu hẹp những khác biệt.

Bốn là đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương là định hướng chiến lược quan trọng đối với công cuộc đổi mới toàn diện, hội nhập quốc tế sâu rộng, giữ vững chủ quyền, lãnh thổ và nâng cao vị thế đất nước. Đặc biệt, trên các diễn đàn đa phương, cần phối hợp vận động bạn bè quốc tế ủng hộ Việt Nam trúng cử và thực hiện tốt nhiệm vụ là ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, chuẩn bị cho năm Chủ tịch ASEAN 2020…

Năm là các cơ quan của Quốc hội, đầu mối là Ủy ban Đối ngoại Quốc hội và Bộ Ngoại giao cần phối hợp tốt trong việc triển khai các hoạt động đối ngoại của Quốc hội; thúc đẩy và giám sát triển khai thực thi các thỏa thuận và cam kết quốc tế; đẩy mạnh các hoạt động của Tổ chức Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam, mở rộng quy mô và nâng tầm hoạt động của các Nhóm nghị sĩ hữu nghị; và nâng cao năng lực, phẩm chất đạo đức đối với đội ngũ làm công tác đối ngoại nói chung và đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại Quốc hội nói riêng./.

PHƯƠNG LINH – HOÀNG VŨ