Trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa (CH) Pháp cuối tháng 3 vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định, trong suốt 45 năm qua, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, nước Pháp luôn là đối tác hàng đầu của Việt Nam ở châu Âu cũng như trên thế giới. Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh, vượt lên trên các yếu tố chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giữa hai dân tộc Pháp và Việt Nam “là cả một sự chân tình”, bởi vậy “hai nước cần xích lại gần nhau hơn nữa và cần phát huy vị trí thuận lợi của Pháp tại Việt Nam và qua đó tại châu Á, cũng như của Việt Nam tại Pháp và qua đó tại châu Âu”.
Pháp rất coi trọng, đánh giá cao kết quả hội đàm giữa Tổng thống Pháp Emmanuel Macron với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, cho rằng sau 5 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, đây là thời điểm hai bên có thể trao đổi thẳng thắn, đầy đủ và thực chất các vấn đề chiến lược mà hai bên cùng quan tâm. Trong khi đó, các nhà chính trị, nghiên cứu quốc tế đánh giá chuyến thăm chính thức CH Pháp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là dấu mốc quan trọng đưa quan hệ đối tác chiến lược Việt-Pháp phát triển toàn diện lên một tầm cao mới; đóng góp cho hòa bình, an ninh, ổn định của khu vực và thế giới.
Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm này, hai bên khẳng định mong muốn làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác quốc phòng trong tổng thể quan hệ đối tác chiến lược; tăng cường đối thoại chiến lược, mở rộng nội dung hợp tác quốc phòng với những hình thức mới, sự tin cậy cao.
Bộ trưởng Quân đội Pháp Florence Parly tại thời điểm đó cũng cho rằng, thông qua các cuộc đối thoại chiến lược quốc phòng, hai bên đã thể hiện sự tương đồng về nhiều vấn đề an ninh của khu vực, thế giới; trong đó có vấn đề tự do, an ninh hàng hải, hàng không ở Biển Đông, vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, chống khủng bố và giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp chủ quyền bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế... Bộ trưởng Quân đội Pháp bày tỏ: Không chỉ là đối tác chiến lược mà trong tương lai, Pháp mong muốn là "đối tác chiến lược tin cậy”, sát cánh với Việt Nam khi thuận lợi cũng như lúc khó khăn.
Vượt lên những thăng trầm lịch sử, sau khi Việt Nam và Pháp thiết lập quan hệ ngoại giao, nhất là từ năm 2013, quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước được tăng cường, thể hiện sự tin cậy, trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược. Quan hệ hợp tác quốc phòng Việt Nam và Pháp tận dụng kết quả quan hệ của các lĩnh vực khác, đồng thời hỗ trợ, tạo điều kiện cho quan hệ trên các lĩnh vực khác phát triển thuận lợi.
Nhìn lại 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 5 năm quan hệ đối tác chiến lược, có thể nói các mối quan hệ Việt-Pháp trong khuôn khổ song phương cũng như đa phương, phát triển ngày càng phong phú, đa dạng. Trong đó, quan hệ quốc phòng có những dấu ấn riêng.
Cần nhắc lại Pháp là nước phương Tây đầu tiên có Tùy viên Quốc phòng tại Việt Nam vào năm 1991. Kể từ đó đến nay, các lĩnh vực hợp tác quốc phòng song phương Việt Nam-Pháp ngày càng phát triển và tương đối toàn diện. Ngay sau khi thiết lập quan hệ quốc phòng, hai nước đã hợp tác có hiệu quả trong lĩnh vực quân y, đào tạo... Hợp tác về thủy đạc là một điểm sáng trong quan hệ quốc phòng hai nước. Với sự ủng hộ và giúp đỡ của Pháp, Việt Nam đã trở thành thành viên của Tổ chức Thủy đạc quốc tế (IHO) từ tháng 3-2015. Bên cạnh đó, lĩnh vực tham gia các hoạt động Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc cũng được hai bên quan tâm thúc đẩy.
Cùng với các lĩnh vực hợp tác trên, hoạt động trao đổi đoàn các cấp cũng được chú trọng nhằm tăng cường sự hiểu biết, thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Tháng 11-2009, Bộ Quốc phòng hai nước đã ký “Thỏa thuận về hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng”, thống nhất tổ chức luân phiên hằng năm cơ chế Ủy ban hỗn hợp về hợp tác quốc phòng Việt-Pháp. Đây được đánh giá là một cơ chế hợp tác hiệu quả, góp phần quan trọng đưa hợp tác ngày càng đi vào chiều sâu.
Thế giới đang thay đổi nhanh chóng, đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội đối với mọi quốc gia. Hơn bao giờ hết, các nước cần phải tăng cường phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc giải quyết các vấn đề của khu vực và thế giới, chủ động ứng phó vững vàng với tình huống khó khăn, phức tạp nhất... Nhận thức rõ điều này, thời gian qua, Việt Nam và Pháp tăng cường đối thoại, hợp tác, phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các cơ chế, diễn đàn đa phương. Việt Nam ủng hộ Pháp từng bước tham gia Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) khi có đủ điều kiện và đạt được sự đồng thuận của các nước thành viên ASEAN.
Việt Nam nhận thức rõ rằng, Pháp là Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, có vị thế quan trọng trên trường quốc tế, đồng thời là nước có nền khoa học quân sự tiên tiến. Pháp mong muốn Việt Nam đóng vai trò là cầu nối để Pháp tăng cường quan hệ với khu vực. Vì vậy, đẩy mạnh hợp tác quốc phòng Việt-Pháp là phương thức có lợi cho cả hai nước về trước mắt và lâu dài. Đó là một trong những nhân tố quan trọng đảm bảo quan hệ đối tác chiến lược Việt-Pháp bền vững, nhằm phục vụ cho sự nghiệp phát triển của mỗi nước, góp phần duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
Có thể nói, kết quả hợp tác giữa Việt Nam và Pháp trong các lĩnh vực nói chung, quốc phòng nói riêng đã thể hiện sự tin cậy, thiện chí, thực chất và sự tôn trọng của Pháp với Việt Nam; minh chứng điều mà lãnh đạo cấp cao của Pháp bày tỏ: Chính phủ Pháp thay đổi theo từng giai đoạn, nhưng quan hệ Pháp-Việt Nam không thay đổi. Cơ sở của mối quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam và Pháp là đường lối chính trị đúng đắn, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng Cộng sản Việt Nam, hài hòa giữa lợi ích quốc gia-dân tộc với lợi ích chung của khu vực, thế giới; là vị thế địa chiến lược, uy tín quốc tế của Việt Nam; là chính sách hòa bình, chính nghĩa, tôn trọng và tuân thủ luật pháp quốc tế trong giải quyết các vấn đề tồn đọng của lịch sử, cũng như trong giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ.
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm chính thức CH Pháp từ ngày 15 đến 20-9 của Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cùng đoàn đại biểu quân sự cấp cao Việt Nam sẽ góp phần thúc đẩy và làm toàn diện hơn nữa quan hệ hợp tác quốc phòng Việt Nam-Pháp, tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa hai nước, hai quân đội, qua đó góp phần tăng cường quan hệ đối tác chiến lược Việt-Pháp.
Trung tướng VŨ CHIẾN THẮNG, Cục trưởng Cục Đối ngoại