* Ký Tuyên bố chung

* Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch gặp song phương Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lào

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, Chủ tịch ADMM, ông Delfin Lorenzana nhấn mạnh ADMM-11 diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập ASEAN; cảm ơn sự ủng hộ và hỗ trợ của các nước thành viên đối với năm Chủ tịch ASEAN của Philippines và việc tổ chức Hội nghị ADMM lần thứ 11. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho biết trong cuộc làm việc sáng cùng ngày trước khi hội nghị diễn ra, các đại biểu tham gia hội nghị đã có những đóng góp và thảo luận hết sức hiệu quả vấn đề chống chủ nghĩa khủng bố cực đoan ở Đông Nam Á, thể hiện sự mong muốn của các nước ASEAN trong việc hợp tác và trao đổi liên quan đến vấn đề này. Theo Bộ trưởng Lorenzana, Hội nghị ADMM-11 sẽ tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng trong khối ASEAN trong khuôn khổ ADMM. Bộ trưởng Philippines khẳng định ADMM, ADMM+ là diễn đàn chính để tăng cường hợp tác giữa các nước ASEAN đồng thời duy trì tính trung tâm của ASEAN. Thông qua đối thoại và hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ASEAN đã thúc đẩy tăng hiểu biết, tin tưởng lẫn nhau và lòng tin.

Sau khi thông qua chương trình nghị sự, hội nghị đã nghe báo cáo về Kết quả Hội nghị quan chức Quốc phòng ASEAN (ADSOM) diễn ra tháng 4-2017 tại Cebu, Philippines; Báo cáo về kết quả Hội nghị Tư lệnh lực lượng quốc phòng các nước ASEAN lần thứ 14 (ACDFIM-14) diễn ra tháng 5-2017 tại Manila, Philippines.

Tại hội nghị, các đại biểu đã nghe các báo cáo nhằm tăng cường hợp tác giữa các thành viên đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, phát triển và thịnh vượng ở khu vực. Bên cạnh việc trao đổi về tình hình an ninh, quốc phòng khu vực và quốc tế, các đại biểu nhất trí tăng cường hợp tác xử lý các thách thức khác ở khu vực, như thảm họa thiên tai, khủng bố và các vấn đề liên quan đến an ninh biển, an toàn tự do hàng hải và hàng không. Hội nghị cũng nhất trí công nhận vai trò của các tổ chức quốc phòng trong giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; tái khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN với tư cách là động lực chính trong cấu trúc an ninh khu vực đang phát triển.

leftcenterrightdel

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch tham dự ADMM-11. Ảnh: Thu Trang 

Liên quan đến an ninh biển, các đại biểu khẳng định cam kết của tất cả các bên trong thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), bộ Nguyên tắc Sáu điểm ở Biển Đông của ASEAN và nhắc lại tầm quan trọng của việc sớm hoàn thiện Bộ Quy tắc về ứng xử ở Biển Đông (COC).

Các đại biểu tham dự hội nghị công nhận đóng góp của lĩnh vực quốc phòng trong giải quyết các thảm họa thiên nhiên cũng như do con người gây ra, nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác hậu cần và nâng cao hiệu quả hoạt động của các nỗ lực đa quốc gia trong lĩnh vực hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, gìn giữ hòa bình và chống cướp biển thông qua Cơ chế Hỗ trợ hậu cần ADMM (ALSF). Hội nghị công nhận tầm quan trọng của việc thực hiện Chương trình phối hợp Công nghiệp Quốc phòng ASEAN (ADIC) trong thúc đẩy thương mại đối với các sản phẩm và dịch vụ quốc phòng trong nội bộ ASEAN cũng như tìm kiếm các cơ hội tiềm năng cho các nền công nghiệp quốc phòng trong ASEAN.

Tại hội nghị, các đại biểu đã lên án mạnh mẽ các cuộc tấn công của những kẻ cực đoan bạo lực trên toàn thế giới, nhất là tại khu vực Đông Nam Á, đồng thời tái khẳng định cam kết cùng nhau chống chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa cực đoan bạo lực dưới mọi hình thức.

Hội nghị ADMM-11 đã thông qua các Tài liệu: Chương trình hoạt động 3 năm của ADMM (2017-2019); Tài liệu Khái niệm về các sáng kiến của ADMM/ADMM+; Tài liệu Khái niệm về Hướng dẫn tương tác trên biển; Các nguyên tắc về trao đổi giáo dục và đào tạo trong ADMM; Tài liệu Khái niệm về tinh giảm các Nhóm chuyên gia ADMM+; Tài liệu Khái niệm về tổ chức ADMM+ hằng năm; Hướng dẫn việc tổ chức các cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN với nước Cộng; Tài liệu bổ sung cho Tài liệu Khái niệm về việc thiết lập ADMM, ADMM+; Tài liệu Khái niệm về tăng cường kết nối giữa ADMM và NADI (Mạng lưới các viện nghiên cứu quốc phòng an ninh ASEAN); Tài liệu Khái niệm về thành lập Nhóm chuyên trách để xây dựng Hướng dẫn tránh va chạm của các máy bay quân sự.  

Chiều 23-10, các Trưởng đoàn đã ký Tuyên bố chung của ADMM-11 về “Chung tay để thay đổi, hội nhập cùng thế giới”. Tuyên bố chung tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như nhu cầu tăng cường lòng tin và sự tin cậy lẫn nhau, thực hiện kiềm chế trong các hoạt động, tránh các hành động có thể gây phức tạp tình hình, theo đuổi các giải pháp giúp giải quyết tranh chấp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) 1982; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự kiềm chế trong thực hiện hành động cũng như thực hiện đầy đủ DOC và hoan nghênh việc thông qua bộ khung COC. Tuyên bố chung cũng hoan nghênh kết quả của ADMM lần thứ 11 diễn ra ngày 23-10-2017 tại Manila, Philippines với chủ đề “Chung tay để thay đổi, hội nhập cùng thế giới”.

* Trong khuôn khổ Hội nghị ADMM-11, chiều 23-10 đã diễn ra các cuộc gặp không chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng các nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Tại cuộc gặp không chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn hoan nghênh các quốc gia ASEAN chia sẻ kinh nghiệm và cùng phát triển với Trung Quốc, cùng nhau xây dựng một cộng đồng gần gũi hơn. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nhấn mạnh khu vực đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội, vì vậy việc hợp tác giữa các quốc gia ASEAN cũng như giữa ASEAN với Trung Quốc là cần thiết để đối phó với các thách thức đó, trong đó có chủ nghĩa khủng bố. Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ ASEAN trong lĩnh vực chống khủng bố.

Phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch đánh giá cao ý nghĩa của cuộc gặp, cho đây là một hình thức cần thiết và hữu hiệu để ASEAN và đối tác chiến lược quan trọng của mình trong khu vực cùng trao đổi những vấn đề quan tâm, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng, quân sự nhằm góp phần xây dựng và duy trì lòng tin, đưa ra các biện pháp để đối phó với những thách thức an ninh chung, tăng cường sự đoàn kết, đồng thuận của ASEAN cũng như sự gắn kết vì lợi ích chung giữa ASEAN và Trung Quốc, đóng góp tích cực cho việc duy trì hòa bình ổn định trong khu vực và trên thế giới.    

Việt Nam đánh giá cao sự ủng hộ của Trung Quốc đối với vai trò trung tâm của ASEAN cũng như sự đóng góp tích cực của Trung Quốc trong xây dựng các cơ chế hợp tác quốc phòng do ASEAN đóng vai trò chủ đạo như ADMM+ và ARF trong thời gian qua. Tuy nhiên, sự hợp tác này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng to lớn của hai bên.

Năm nay ASEAN đã chính thức đưa Cơ sở hạ tầng liên lạc trực tiếp ASEAN (ADI) vào hoạt động. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đề nghị hai bên nghiên cứu để có thể sớm mở rộng ADI ra các nước đối tác, trước hết là Trung Quốc, để hai bên có thể đẩy mạnh việc trao đổi thông tin, tham vấn lẫn nhau về các vấn đề cùng quan tâm.

Vừa qua, ASEAN và Trung Quốc đã xây dựng thành công Khung COC. Theo Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch, đây là một bước phát triển tích cực và hai bên cần hướng tới một COC có hiệu lực thi hành cao và tính ràng buộc về mặt pháp lý. Để sớm đạt được điều này, mỗi bên đều cần đề cao hợp tác thực tâm và ứng xử phù hợp với những cam kết của mình.

Tuyên bố chung ADMM-11 đã nhấn mạnh giá trị của việc thúc đẩy giao lưu nhân dân giữa các cơ quan quốc phòng thông qua chương trình giao lưu quốc phòng ASEAN. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng, đây là một hình thức rất hữu hiệu cho việc củng cố lòng tin, cơ sở cho sự hợp tác bình đẳng cùng có lợi. Việt Nam và Trung Quốc đã cùng tiến hành Chương trình giao lưu hữu nghị biên giới và mới trong tháng 9 vừa qua đã diễn ra Chương trình giao lưu hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 4, đã mang lại hiệu quả thiết thực cho nhân dân hai nước. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng cần nghiên cứu thúc đẩy sớm chương trình này trong ASEAN.

Tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN-Nhật Bản, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera khẳng định, Nhật Bản ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN. Nhật Bản cũng  mong muốn tận dụng các cơ hội hợp tác với ASEAN để đạt được hiệu quả nhất và trên cơ sở nhu cầu của từng bên. Việc hợp tác sẽ là dịp để hai bên học hỏi lẫn nhau. Nhật Bản cũng cam kết sẽ giúp ASEAN tăng cường năng lực, nhất là về công nghệ và sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên cơ sở “Tầm nhìn Vientiane”.

Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN khẳng định, quan hệ hợp tác giữa ASEAN không ngừng mở rộng trên nhiều lĩnh vực trong thời gian qua; đánh giá cao những hỗ trợ và sự ủng hộ của Nhật Bản đối với ASEAN. Các bộ trưởng mong muốn, thông qua hợp tác, Nhật Bản sẽ tiếp tục đóng góp vào việc tăng cường hòa bình, ổn định và an ninh tại khu vực.

Chia sẻ ý kiến tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh, ASEAN đánh giá cao sự ủng hộ của Nhật Bản đối với việc duy trì vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng, cần phải duy trì các cuộc tiếp xúc giữa ASEAN và Nhật Bản qua nhiều hình thức nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng một cách toàn diện giữa hai bên. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cũng khẳng định quan điểm nhất quán của Việt Nam về vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên.

Tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN-Hoa Kỳ, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis đánh giá cao vai trò trung tâm của ASEAN đối với hòa bình, ổn định trong khu vực. Bộ trưởng Hoa Kỳ cũng chia sẻ quan điểm của Hoa Kỳ về chống khủng bố, an ninh biển và nhấn mạnh Hoa Kỳ ủng hộ việc thực hiện đầy đủ DOC và sớm kết thúc xây dựng COC.

Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông cũng như trong hợp tác chống khủng bố.

Phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng, trong các thách thức nổi lên có một vấn đề liên quan đến các quốc gia trong khu vực, đó là vấn đề an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên biển, đặc biệt là Biển Đông. Vì lợi ích chung, các quốc gia trong khu vực cần vượt qua sự khác biệt để có được đồng thuận trên cơ sở luật pháp quốc tế và các cam kết đã thỏa thuận.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch mong muốn Hoa Kỳ ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 và tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch hoan nghênh việc Hoa Kỳ thúc đẩy hợp tác với ASEAN trên các lĩnh vực chống khủng bố, an ninh biển (đặc biệt là tiếp tục trợ giúp các nước ASEAN nâng cao năng lực hàng hải) và hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa. Đây là những lĩnh vực hợp tác đang được triển khai trong khuôn khổ ADMM+ và việc triển khai hiệu quả các lĩnh vực này sẽ góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược Asean - Hoa Kỳ.

* Bên lề Hội nghị ADMM-11, chiều 23-10,  Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch đã có cuộc gặp với Thượng tướng Chansamon Channhalat, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lào.

Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch khẳng định quan điểm trước sau như một của Việt Nam là luôn coi trọng việc củng cố và tăng cường quan hệ đoàn kết hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện với Lào.

Hai Bộ trưởng đánh giá hợp tác quốc phòng song phương thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần giữ vững an ninh, ổn định chính trị ở mỗi nước, tăng cường tình đoàn kết, thúc đẩy quan hệ  Việt - Lào ngày càng phát triển. Hai bộ trưởng nhất trí, trong thời gian tới, hai bên tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc phòng theo hướng hiệu quả, thiết thực, mang lại lợi ích cho hai nước cũng như đóng góp tích cực cho hòa bình và ổn định ở khu vực.

Thượng tướng Chansamon Channhalat và Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cùng cho rằng, hai bên cần tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ trẻ cũng như cán bộ, chiến sĩ quân đội hai nước về mối quan hệ hữu nghị truyền thống, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa nhân dân và quân đội hai nước.

* Tối cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines đã chiêu đãi chào mừng các đoàn đại biểu quốc phòng ASEAN tham dự ADMM -11 và ADMM+ lần thứ 4.

THU TRANG (từ Clark, Philippines)