Theo số liệu mới nhất mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) công bố, tính đến cuối tháng 9-2018, cả nước đã có 3.542 xã (39,7%) đạt chuẩn NTM. Một số địa phương là trung tâm kinh tế, có nguồn lực tốt, như TP: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng hay các tỉnh: Đồng Nai, Nam Định, Hà Nam... cơ bản hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM.
Thế nhưng, ở các tỉnh miền núi phía Bắc, như: Điện Biên, Bắc Kạn, Cao Bằng... hay các tỉnh Tây Nguyên thì việc xây dựng NTM còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều xã ở vùng sâu, vùng xa, nơi trước đây là căn cứ cách mạng, đến nay vẫn còn rất nghèo, điều kiện cơ sở vật chất và đời sống của người dân còn không ít khó khăn, thiếu thốn. Đây là điều khiến chúng ta không khỏi trăn trở. Bởi, trong kháng chiến, bà con ở các vùng chiến khu, căn cứ cách mạng đã hết lòng, hết sức góp công, góp của, nuôi giấu cán bộ, không quản hiểm nguy, sẵn sàng hy sinh tính mạng vì thắng lợi của cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Nhưng ngày nay, khi cả nước đang trên đà phát triển nhanh hơn thì do nhiều nguyên nhân mà đời sống của người dân những vùng căn cứ cách mạng nói trên chậm được thay đổi.
Để dẫn tới hiện trạng ấy, khách quan mà nói thì những vùng căn cứ cách mạng thường nằm ở vùng sâu, vùng xa, nơi biên cương heo hút, dân cư thưa thớt, đặc biệt khó khăn về giao thông, hay gặp thiên tai. Từ bao đời nay, đồng bào ở những nơi ấy vẫn chịu nhiều thiệt thòi. Nguồn lực Nhà nước để xây dựng NTM thì có hạn, còn nguồn lực của địa phương, của người dân ở đó còn khó khăn hơn. Nhưng về yếu tố chủ quan thì có thể thấy rằng, việc xây dựng NTM trong thời gian qua ở phần lớn các địa phương đều theo cách: Nơi thuận lợi thì làm trước, tập trung hoàn thành sớm; còn những nơi khó làm thì làm sau. Cách này có cái hay là nhờ đó, bộ mặt và đời sống nông thôn trên địa bàn cả nước nhìn chung đã thay đổi nhanh chóng. Nhưng cũng có mặt hạn chế là những nơi thực sự khó khăn thì chậm thay đổi.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án hỗ trợ thôn, bản, ấp của các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2018-2020. Theo đề án này, sẽ thực hiện hỗ trợ cho khoảng 3.513 thôn, bản, ấp của 363 xã khó khăn đạt dưới 10 tiêu chí xây dựng NTM khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và đảo của 36 tỉnh; trong đó có 564 thôn, bản, ấp thuộc 52 xã đạt dưới 5 tiêu chí xây dựng NTM. Trong danh sách này có nhiều thôn, bản, ấp là vùng căn cứ cách mạng trước đây, tạo cơ hội cải thiện đời sống của người dân những nơi này.
Tuy nhiên, ở địa phương, khi triển khai chương trình xây dựng NTM cần có sự rà soát để ưu tiên đầu tư cho những xã, thôn, bản trước đây là căn cứ cách mạng, đặc biệt là những vùng căn cứ nổi tiếng trong kháng chiến; cùng với đó, cần kêu gọi thêm nguồn vốn đầu tư từ xã hội để có nhiều công trình, nhiều chương trình hướng về xây dựng cơ sở hạ tầng, quan tâm, chăm lo đời sống người dân ở những địa phương này. Đó là cách thiết thực để tri ân những con người, những vùng đất đã có nhiều công lao với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
HỒ QUANG PHƯƠNG