Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác, cạnh tranh cùng phát triển theo pháp luật”. Đây là định hướng rất đúng đắn, sáng suốt của Trung ương Đảng. Bởi nó vừa xác định đúng đối tượng cần phải quan tâm là các thành phần kinh tế trong nước để tăng nội lực của kinh tế đất nước, vừa tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế này. Vì suy cho cùng thì 3 thành phần kinh tế nói trên đều là nguồn lực của quốc gia, đều hình thành từ công sức, tiền của của nhân dân.
Thế nhưng trong phát biểu gần đây của một số chuyên gia kinh tế lại cho rằng cần phải ưu tiên tối đa cho kinh tế tư nhân, theo kiểu như: Một dự án phải gọi tư nhân trước, tư nhân không làm thì mới gọi doanh nghiệp nhà nước (DNNN).
Có thể nhận thấy đây là cách tư duy cứng nhắc, phi thị trường, tâm lý bao bọc thái quá. Tâm lý bao bọc, dọn sẵn, độc quyền sân chơi như vậy không thể tạo ra được hiệu quả, cũng không thể giúp cho doanh nghiệp tư nhân (DNTN) nâng cao được khả năng cạnh tranh, mà ngược lại sẽ chỉ sinh ra sự ỷ lại, cùn mòn ý chí tự đổi mới, vươn lên của doanh nghiệp. Cách tư duy này cũng sẽ tạo ra sự kỳ thị không đáng có, làm lãng phí nguồn lực quốc gia; không những thế, có thể tạo ra lỗ hổng cho tiêu cực theo kiểu DNTN nhận dự án rồi bán lại cho các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác, trong đó có DNNN.
Cách tư duy này cũng diễn đạt sai quan điểm của Trung ương Đảng. Nghị quyết số 12-NQ/TW về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN chỉ ra rằng: “DNNN tập trung vào những lĩnh vực then chốt, thiết yếu; những địa bàn quan trọng và quốc phòng, an ninh; những lĩnh vực mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không đầu tư”. Đây là một định hướng đúng đắn trong việc cơ cấu lại, để DNNN nhường bớt các lĩnh vực, địa bàn dễ cho các thành phần kinh tế khác, trong đó có kinh tế tư nhân, hướng nguồn lực vào những lĩnh vực mà quốc gia cần hơn. Thế nhưng, trong cùng một lĩnh vực mà DNNN đã đăng ký kinh doanh thì họ phải được phép hoạt động bình đẳng như các doanh nghiệp khác.
Cái tiến bộ của kinh tế thị trường là luôn hướng các doanh nghiệp tới sự cạnh tranh và thông qua cạnh tranh để tìm ra được những doanh nghiệp tốt hơn, hiệu quả hơn. Vì thế, cần tạo ra được một môi trường công bằng cho các doanh nghiệp Việt Nam cùng cạnh tranh, phát triển. Doanh nghiệp nào giỏi hơn sẽ vượt lên, không chỉ vượt lên ở thị trường trong nước mà còn là nền tảng vững chắc cho doanh nghiệp cạnh tranh ở thị trường quốc tế.
Thực tế chỉ ra rằng một DNNN cũng có thể sử dụng các phương thức quản trị tiến bộ nhất để vừa tạo ra hiệu quả sản xuất, kinh doanh rất cao, vừa là công cụ điều tiết trực tiếp trong tay Nhà nước, điển hình trong số này là Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel). Hoặc một DNTN cũng có thể vừa hoạt động hiệu quả, có tiềm lực mạnh, vừa có tinh thần góp sức vì cộng đồng như Tập đoàn Vingroup.
Không nên tuyệt đối hóa bất cứ thành phần kinh tế nào, mà hãy tạo ra môi trường công bằng để các thành phần kinh tế của Việt Nam có cơ hội thể hiện, đóng góp vào công việc chung, nâng cao tiềm lực kinh tế quốc gia.
HỒ QUANG PHƯƠNG