Khác với các năm trước, tín dụng đối với nền kinh tế năm nay đã liên tục tăng nhanh và đều qua các tháng, không có tình trạng tín dụng tăng thấp vào đầu năm và dồn vào những tháng cuối năm. Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm và tỷ giá giữ ổn định, tạo lòng tin cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Đặc biệt, cơ cấu tín dụng tập trung chủ yếu vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh; trong đó, tín dụng đối với một số ngành kinh tế trọng điểm tăng cao hơn so với mức tăng chung của toàn hệ thống, tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro tăng chậm lại. Ngành ngân hàng đã nắn dòng tiền đi đúng hướng theo chủ trương của Đảng và sự điều hành của Chính phủ.
Tuy nhiên, theo ý kiến của Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng, thì nhiều tổ chức tín dụng vẫn đang có quy mô nhỏ, hiệu quả kinh doanh chưa cao, năng lực quản trị, năng lực quản lý rủi ro còn bất cập. Tình trạng sở hữu chéo vẫn còn, mặc dù thực trạng nhóm cổ đông chi phối hoạt động ngân hàng từng bước được kiểm soát nhưng thực tế còn tiềm ẩn nhiều bất ổn.
Để nắn dòng tiền chảy đúng hướng theo sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ nay đến cuối năm, toàn hệ thống ngân hàng sẽ phải làm nhiều việc, trong đó phải sử dụng linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ nhằm ổn định thị trường tiền tệ, tạo thuận lợi cho quá trình tái cơ cấu thị trường chứng khoán và thị trường vốn, ổn định thị trường ngoại tệ. Kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán, tín dụng gắn với nâng cao chất lượng tín dụng, bảo đảm thanh khoản hệ thống, cung ứng vốn có hiệu quả cho nền kinh tế và kiểm soát lạm phát. Đặc biệt, toàn hệ thống phải triển khai đồng bộ các giải pháp cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu theo đề án đã được duyệt, nâng cao năng lực quản trị của các tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế, để dòng tiền chảy đúng hướng, ngành ngân hàng cần có thêm các giải pháp huy động nguồn ngoại tệ và vàng trong dân, bởi lẽ nguồn lực này là rất lớn. Được biết, từ năm 2015, trước bối cảnh tỷ giá USD/VND có biến động mạnh và có biểu hiện căng thẳng, NHNN đã hạ trần lãi suất tiền gửi đô-la Mỹ (USD) xuống 0%/năm. Chính sách này áp dụng cho đến nay. Thế nhưng, đến thời điểm này, nhiều chuyên gia cho rằng, có lẽ trần lãi suất tiền gửi USD bằng 0%/năm đã "hoàn thành sứ mệnh", cần nâng lãi suất này lên để thu hút thêm nguồn lực và củng cố cơ cấu vốn bền vững hơn cho hệ thống.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cảnh báo, nếu tăng lãi suất USD để gia tăng huy động vốn ngoại tệ, thêm nguồn để tạo cung tín dụng, có thể góp phần giảm được lãi suất cho vay. Nhưng, giảm lãi suất bằng đẩy mạnh nguồn vốn, tăng mạnh tín dụng còn phải dè chừng đánh đổi nguy cơ lạm phát. Mặt khác, nguồn lực ngoại tệ đó doanh nghiệp và người dân đang tự chuyển hóa sang tiền Việt Nam (VND), trực tiếp đi vào và lan tỏa trong tiêu dùng, sản xuất kinh doanh, hơn là huy động - cho vay rồi kích thích thêm một nền kinh tế lệ thuộc quá nhiều vào đòn bẩy tín dụng.
Thực tế hiện nay, nền kinh tế của chúng ta không hẳn đang thiếu tiền. Tín dụng vẫn đang tăng trưởng theo kế hoạch. Còn đầu tư công đang dồn ứ nguồn vốn lớn do chậm giải ngân. Vì thế, để nắn dòng tiền chảy đúng hướng, vấn đề quan trọng là phải nâng cao chất lượng tín dụng. Thị trường chứng khoán đang trong xu hướng tăng, bất động sản vẫn “sốt” ở một vài phân khúc... , cần phải siết chặt thêm dòng tiền chảy sang các kênh đầu tư tiềm ẩn rủi ro, hướng dòng tiền chảy sang lĩnh vực trực tiếp sản xuất, đồng thời chuyển hóa vàng, ngoại tệ sang VND để huy động hiệu quả nguồn lực trong dân.
ĐỖ PHÚ THỌ