Nhiều địa phương đua nhau xây dựng sân bay, cảng biển, nhà máy xi măng, nhà máy đường, nuôi tôm, trồng cao su, cà phê… Đó là các giải pháp để đưa địa phương thoát nghèo. Tiếc rằng, do không tính toán kỹ nên nhiều sân bay, cảng biển đầu tư rồi để đấy. Cây trồng, vật nuôi ở một số vùng không thích ứng với điều kiện khí hậu nên phát triển chậm, chết dần chết mòn, hiệu quả kinh tế thấp. Các giải pháp thoát nghèo đó được coi là thiếu bền vững.
Báo chí trong thời gian qua tốn không ít giấy mực để phê phán các giải pháp thiếu khả thi, thiếu bền vững của các ngành và các địa phương. Cũng vì lẽ đó mà dư luận đặc biệt quan tâm đến ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị "Phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), thích ứng biến đổi khí hậu" vừa diễn ra ở Cần Thơ. Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận thẳng thắn, thậm chí phản biện các giải pháp của Chính phủ. Các giải pháp đưa ra phải khả thi, dễ vận dụng để phát triển bền vững ĐBSCL. Tại hội nghị này, nhiều ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học về quy hoạch nông nghiệp; chuyển hướng chiến lược sản phẩm nông nghiệp chủ lực nên theo hướng ưu tiên như hiện nay là: Lúa-thủy sản-cây trồng, hay theo hướng đề xuất: Cây trồng-thủy sản-lúa; vấn đề an ninh lương thực trong tương lai… đã được “mổ xẻ” và phản biện.
“Chính phủ lắng nghe, tiếp thu các ý kiến tại hội nghị và tiếp tục kêu gọi các sáng kiến cùng chung tay phát triển bền vững khu vực ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu”- Thủ tướng khẳng định và cho biết: Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu.
Từ yêu cầu của Thủ tướng phải đề xuất các giải pháp khả thi để phát triển bền vững ĐBSCL, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, đã đến lúc chúng ta phải xây dựng cơ chế thẩm định nhanh các giải pháp, đề xuất, kiến nghị. Với các giải pháp mang tính khả thi và bền vững cao thì cần phải triển khai nhanh. Với các giải pháp thiếu khả thi, thiếu bền vững thì nên dừng ngay. Ngay cả với các giải pháp khả thi và bền vững, để thực thi được thì cũng phải có sự đồng bộ. Gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm tới quyết định của Bộ trưởng Bộ Công Thương cắt giảm 675 điều kiện đầu tư, kinh doanh, loại bỏ rất nhiều thủ tục hành chính hành người dân và doanh nghiệp. Thế nhưng, nếu chỉ có Bộ Công Thương cắt giảm mà các cơ quan khác không có động thái tương tự thì doanh nghiệp xuất nhập khẩu vẫn có thể gặp khó khăn khi qua “cửa” thuế và hải quan…
Để hạn chế các giải pháp thiếu khả thi, thiếu bền vững trong đời sống xã hội, trước hết cần công khai, minh bạch các giải pháp để mọi người đều có thể góp ý, phản biện. Bên cạnh việc khuyến khích các tổ chức, cá nhân xây dựng các giải pháp khả thi, bền vững cũng cần có chế tài xử lý các giải pháp không đạt được tiêu chí này. Mặt khác, phần lớn các giải pháp đều mang tính lịch sử, vì thế, trong quá trình thực hiện giải pháp, nếu phát hiện không khả thi, thiếu bền vững cần phải điều chỉnh kịp thời, thậm chí có thể thay thế bằng giải pháp khác.
ĐỖ PHÚ THỌ