Đây cũng là những địa phương có chỉ số năng lực cạnh tranh xếp ở mức "rất tốt" duy nhất tại 3 miền Bắc, Trung, Nam. Hai đầu tàu kinh tế của cả nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh xếp lần lượt ở vị trí thứ 8 và 13.
Theo đánh giá chung, bức tranh PCI năm nay đã có nhiều khởi sắc. Điểm số PCI bình quân của năm 2017 là cao nhất kể từ giai đoạn khởi đầu của báo cáo PCI từ năm 2005 đến nay, và gần như tất cả các tỉnh, thành phố, nhất là nhóm giữa bảng xếp hạng đều đã tăng điểm số của mình. Cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao những nỗ lực của các địa phương để giải quyết những vấn đề bị kêu nhiều ở những năm trước. Kết quả là: Chi phí không chính thức giảm, thủ tục hành chính thuận lợi hơn, an ninh trật tự được bảo đảm, cơ sở hạ tầng được cải thiện… Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhận xét rằng, hành trình “chuyển lửa” cải cách chính sách đã về các địa phương, mang lại kết quả tích cực.
Trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ không ít lần tỏ ý lo lắng rằng, dường như có tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trong việc thực thi các giải pháp cải cách. Chính phủ, các bộ, ngành ở Trung ương thực hiện cải cách rất quyết liệt, rà soát, gỡ bỏ những chính sách bất hợp lý để tạo hành lang thông thoáng nhất cho phát triển. Thế nhưng, chính sách mới có được thực thi hiệu quả hay không lại chủ yếu ở các địa phương, nơi trực tiếp hằng ngày, hằng giờ tiếp xúc với người dân và doanh nghiệp, giải quyết các thủ tục chính sách. Nếu trên chuyển mà dưới không chuyển thì tác dụng của việc cải cách chính sách sẽ rất thấp, chủ yếu chỉ là cải cách trên giấy.
Do đó, kết quả đánh giá của doanh nghiệp về các chỉ số PCI năm 2017 ở các tỉnh, thành phố thực sự là một tin mừng. Việc thực hiện “liêm chính, kiến tạo, hành động quyết liệt vì người dân và doanh nghiệp” không chỉ dừng ở cấp Trung ương mà đã đến với chính quyền và hệ thống hành chính ở cơ sở. Chỉ có thực hiện cải cách, tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh, quyết liệt chống tham nhũng, thì các tỉnh, thành phố mới hấp dẫn được nhà đầu tư, mới vươn lên được và từ đó tạo ra một môi trường kinh doanh tốt trên cả nước.
Bên cạnh những điểm nổi bật nêu trên, hiện nay, ở các địa phương vẫn tồn tại những hạn chế. Ấy là chuyện chi phí không chính thức dù đã giảm nhưng còn hơn 59% doanh nghiệp cho biết vẫn phải trả các chi phí không chính thức, 28% doanh nghiệp vẫn chưa hài lòng với kết quả giải quyết công việc của các công chức, rồi việc tiếp cận đất đai ngày càng khó khăn. Điều đáng nói là, nhiều tỉnh là ngôi sao về cải cách, dù vẫn giữ vị trí ở tốp đầu bảng xếp hạng PCI nhưng có dấu hiệu giậm chân tại chỗ, với số điểm khoảng 70/100 điểm. Đó là những thách thức thực sự, mà muốn giải quyết được cần phải đi sâu, tìm hiểu rõ căn nguyên; từ đó có những cải cách quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa. Nếu không, các tỉnh, thành phố có thể rơi vào cái bẫy trung bình mà nhiều nhà kinh tế đã khuyến cáo.
HỒ QUANG PHƯƠNG