Đây là chuyến thăm chính thức Vương quốc Cam-pu-chia và CHDCND Lào lần đầu tiên của đồng chí Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị Thủ tướng Chính phủ và cũng là hoạt động đối ngoại quan trọng chào mừng Năm hữu nghị Việt Nam - Cam-pu-chia 2017 và Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào 2017. 

Việt Nam và Cam-pu-chia thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 24-6-1967. Trong những năm qua, hoạt động trao đổi đoàn giữa hai bên được duy trì ở cả cấp cao và các bộ, ngành, địa phương, góp phần củng cố thêm sự tin cậy giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước. Năm 2016, hai bên tích cực trao đổi đoàn các cấp, trong đó đáng chú ý, phía Việt Nam có: Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm cấp Nhà nước Cam-pu-chia (tháng 6-2016); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thăm chính thức Cam-pu-chia (tháng 9-2016), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị cấp cao Cam-pu-chia - Lào - Việt Nam về khu vực Tam giác phát triển lần thứ 9 (CLV-9) tại Xiêm Riệp, Cam-pu-chia. Phía Cam-pu-chia có: Chủ tịch Quốc hội Hêng Xom-rin (Heng Samrin) dự Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của Quốc hội Việt Nam (tháng 1-2016); Thủ tướng Hun Xen dự Hội nghị cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mê Công lần thứ 7 (ACMECS-7), Hội nghị cấp cao hợp tác Cam-pu-chia - Lào - Mi-an-ma - Việt Nam lần thứ 8 (CLMV-8), Diễn đàn Kinh tế thế giới về khu vực Mê Công (WEF-Mekong) vào tháng 10-2016 và thăm chính thức Việt Nam (tháng 12-2016).

Việt Nam hiện có 190 dự án đầu tư sang Cam-pu-chia với tổng vốn đăng ký đạt 2,89 tỷ USD, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp. Đầu tư của Cam-pu-chia vào Việt Nam cũng đã tăng lên, đến nay có 18 dự án với tổng số vốn 58,125 triệu USD. Kim ngạch thương mại hai nước năm 2016 đạt hơn 2,9 tỷ USD; quý I-2017 ước đạt 936 triệu USD (tăng 11,6% so với cùng kỳ năm 2016), trong đó, Việt Nam xuất sang Cam-pu-chia ước đạt 582 triệu USD (tăng 8,9%), nhập khẩu từ Cam-pu-chia ước đạt 354 triệu USD (tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2016). 

Khách du lịch Việt Nam đến Cam-pu-chia năm 2016 đạt 960.000 lượt người, đứng thứ nhất trong thị trường gửi khách đến Cam-pu-chia. Khách du lịch Cam-pu-chia đến Việt Nam đạt 212.000 lượt người, đứng thứ 13 trong thị trường gửi khách đến Việt Nam. 

Hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương, đoàn thể tiếp tục được quan tâm thúc đẩy thông qua trao đổi đoàn, hỗ trợ lẫn nhau về phát triển kinh tế, tăng cường giao lưu văn hóa, hợp tác y tế và giao lưu nhân dân, góp phần duy trì và bảo vệ đường biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị và hợp tác. Mới đây, Kỳ họp lần thứ 15 Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam - Cam-pu-chia; Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia lần thứ 9 đã được tổ chức tại Phnôm Pênh từ ngày 13 đến 15-3-2017, đạt kết quả tốt. Hai nước đang tích cực phối hợp kỷ niệm 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao. 

Bên cạnh đó, hợp tác an ninh-quốc phòng được tăng cường, hai bên phối hợp chặt chẽ trong trao đổi thông tin, giải quyết tốt các vụ việc phát sinh trên biên giới, tăng cường, duy trì tuần tra chung trên biển, hợp tác chặt chẽ trong công tác tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh tại Cam-pu-chia; tiếp tục khẳng định nguyên tắc không cho phép bất cứ lực lượng thù địch nào sử dụng lãnh thổ nước này chống phá an ninh, ổn định của nước kia.

Hai bên phấn đấu hoàn thành công tác phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền vào thời gian sớm nhất nhằm xây dựng đường biên giới hai nước thành đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững. 

Trong khi đó, Việt Nam và Lào thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 5-9-1962. Đến nay, quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào tiếp tục phát triển tốt đẹp. Hai bên duy trì tốt những cơ chế hợp tác song phương như cơ chế họp thường niên của Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương. Hai bên thường xuyên trao đổi nhiều đoàn cấp cao và các cấp; tiếp tục tăng cường hợp tác về đối ngoại, lập mới cơ chế đối thoại thường niên cấp Bộ trưởng Ngoại giao từ tháng 12-2014, tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao (tháng 7-2015).

Tính đến tháng 2-2017, Việt Nam đầu tư sang Lào 408 dự án, tổng vốn khoảng 3,7 tỷ USD. Nhiều dự án đầu tư phát huy hiệu quả, sản xuất, kinh doanh có lãi, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển của hai nước, tạo công ăn việc làm, phúc lợi xã hội…; giúp Lào thực hiện tốt chính sách xóa nghèo, được bạn ghi nhận và đánh giá cao. Hai bên đã ký Hiệp định Thương mại mới vào tháng 3-2015 và Hiệp định Thương mại biên giới vào tháng 6-2015. Kim ngạch thương mại Việt Nam-Lào năm 2016 đạt 823 triệu USD. Để thúc đẩy trao đổi thương mại, Bộ Công Thương hai nước đã phối hợp tổ chức Hội nghị phổ biến Hiệp định Thương mại và Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam-Lào tại tỉnh Xa-vẳn-na-khệt và thủ đô Viêng Chăn (từ ngày 5 đến 6-7-2016). 

Trong những năm qua, hợp tác an ninh, quốc phòng giữa hai nước không ngừng được tăng cường trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt về huấn luyện, đào tạo. Hai bên tiếp tục phối hợp triển khai tốt các thỏa thuận hợp tác an ninh, quốc phòng; đã tổ chức thành công Lễ tổng kết hoàn thành dự án tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt Nam-Lào tại Hà Nội ngày 16-3-2016, với sự tham dự của hai Thủ tướng Chính phủ. Hai bên cũng ký Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới Việt Nam-Lào; tiếp tục đẩy mạnh triển khai thỏa thuận giữa hai Chính phủ về giải quyết vấn đề người di cư tự do và kết hôn không giá thú ở vùng biên giới Việt Nam-Lào. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam cũng được triển khai tốt. Mùa khô 2015-2016, hai bên đã tìm kiếm, cất bốc và hồi hương 233 bộ hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Lào. 

Bên cạnh đó, hai bên còn đẩy mạnh triển khai các dự án kết nối về giao thông vận tải trong khuôn khổ hợp tác song phương, cũng như tiểu vùng; đã ký Bản ghi nhớ giữa hai Chính phủ về chiến lược hợp tác trong lĩnh vực giao thông vận tải giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn đến năm 2030; tiếp tục nghiên cứu, nhân rộng mô hình kiểm tra “một cửa, một lần dừng” sang các cặp cửa khẩu quốc tế khác giữa hai nước. 

Về giáo dục, năm học 2015-2016, Việt Nam tiếp tục dành cho Lào 1.000 suất học bổng, trong khi Lào dành cho Việt Nam 60 suất học bổng. Lần đầu tiên, Bộ Giáo dục và Thể thao Lào tổ chức “Triển lãm giáo dục đại học Việt Nam” tại thủ đô Viêng Chăn (tháng 5-2016) để thu hút lưu học sinh Lào sang học tại các trường đại học của Việt Nam theo diện tự túc. Quan hệ hợp tác về y tế tiếp tục phát triển, nhất là giữa các tỉnh giáp biển. 

Hai bên cũng phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế; tiếp tục tăng cường hợp tác, phối hợp với các nước thành viên khác trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, duy trì đoàn kết, đồng thuận của ASEAN trong những vấn đề chiến lược ở khu vực. 

Chuyến thăm tới Cam-pu-chia và Lào lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân thể hiện sự coi trọng của Chính phủ và nhân dân Việt Nam với hai quốc gia láng giềng. Chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng chuyến thăm sẽ thành công tốt đẹp, góp phần quan trọng vào việc tiếp tục thúc đẩy quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện Việt Nam - Cam-pu-chia và quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thiết thực.

QĐND