Là hai cơ chế hợp tác nội khối giữa các nước trong Tiểu vùng Mê Công, ACMECS và CLMV ra đời chủ yếu nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng và hội nhập kinh tế của các nước Tiểu vùng trong ASEAN và trên trường quốc tế, đồng thời hỗ trợ xây dựng Cộng đồng ASEAN. Tháng 11-2003, tại Hội nghị Cấp cao Bagan theo sáng kiến của Thái Lan, cơ chế ACMECS được thành lập với 4 nước thành viên là Campuchia, Lào, Myanmar và Thái Lan. Việt Nam chính thức tham gia ACMECS vào tháng 11-2004. Mục tiêu bao trùm của hợp tác ACMECS là bảo đảm hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung trong khi mục tiêu chính là nâng cao sức cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực biên giới các nước, thúc đẩy phát triển nông nghiệp và công nghiệp một cách hiệu quả nhất, mở rộng cơ hội việc làm và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia. Hợp tác ACMECS bao gồm 8 lĩnh vực là Thương mại-Đầu tư, Nông nghiệp, Công nghiệp-Năng lượng, Giao thông, Du lịch, Phát triển nguồn nhân lực, Y tế,  Môi trường.

Trong khi đó, tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Nhật Bản tháng 12-2003 ở thủ đô Tokyo, lãnh đạo Cấp cao các nước Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam (CLMV) đã nhất trí hình thành cơ chế họp Cấp cao giữa bốn nước CLMV. Việc hình thành hợp tác CLMV là một trong những nỗ lực đáp ứng yêu cầu khách quan của hội nhập Tiểu vùng Mê Công và ASEAN. Trở ngại lớn nhất đối với hội nhập ASEAN chính là khoảng cách phát triển giữa các thành viên ASEAN, cụ thể là giữa các nước CLMV với các nước ASEAN khác. Do đó, hợp tác CLMV khởi nguyên từ ý tưởng thu hẹp khoảng cách phát triển nhằm thúc đẩy hội nhập của các nước CLMV vào tiến trình phát triển chung của khu vực. Hợp tác CLMV là cơ chế hợp tác mở, một mặt phát huy lợi thế, tiềm năng hợp tác sẵn có của các nước CLMV, nhưng mặt khác là kênh kêu gọi hỗ trợ của các nước ASEAN khác và các đối tác phát triển dành cho các nước CLMV. Hợp tác CLMV tập trung vào 6 lĩnh vực ưu tiên là: Thương mại-Đầu tư, nông nghiệp, công nghiệp, giao thông, du lịch và phát triển nguồn nhân lực.

Sau 15 năm hoạt động, hợp tác ACMECS và CLMV đã đạt được những kết quả khả quan, giúp thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa các nước Tiểu vùng Mê Công, thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, đồng thời tăng cường tiếng nói của các thành viên trong quá trình hội nhập khu vực và quốc tế. Là thành viên tích cực và trách nhiệm, Việt Nam đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng trong hai cơ chế hợp tác này. Việt Nam đã chủ động đề xuất và triển khai nhiều ý tưởng mới, đóng góp xây dựng các văn bản quan trọng, hình thành và thúc đẩy các sáng kiến, cung cấp hỗ trợ phát triển cho các nước thành viên, trong đó có phát triển nguồn nhân lực và xây dựng hạ tầng cơ sở. Trong hợp tác ACMECS và CLMV, Việt Nam đều đóng vai trò điều phối một số lĩnh vực hợp tác chuyên ngành và đã triển khai được nhiều hoạt động thiết thực giúp thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa 5 quốc gia.

Trong ACMECS, Việt Nam đã nỗ lực thực hiện các mục tiêu chung nhằm phát huy các tiềm năng, thúc đẩy phát triển bền vững, cùng các nước thành viên tạo ra sức hấp dẫn lớn hơn với các đối tác trong và ngoài ASEAN. Trong các nước CLMV, trên cơ sở một số thế mạnh về quy mô kinh tế, kinh nghiệm phát triển, đổi mới và hội nhập quốc tế, Việt Nam đã đưa ra các sáng kiến, đóng góp nguồn lực để thúc đẩy việc kết nối cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực, khai thác bền vững tài nguyên, thúc đẩy các dự án phát triển chung của 4 nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn Việt Nam tham dự ACMECS 8 và CLMV 9 nhằm thể hiện sự coi trọng của Việt Nam đối với hai cơ chế hợp tác ACMECS và CLMV, đóng góp vào việc tăng cường sự liên kết giữa các nước trong khu vực cũng như thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với Thái Lan, Campuchia, Lào và Myanmar. Chúng ta tin tưởng rằng các hội nghị cấp cao ACMECS 8 và CLMV 9 sẽ thành công tốt đẹp, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định, thúc đẩy hội nhập và phát triển tại lưu vực sông Mê Công./.

QĐND