Là quốc gia có lịch sử lâu đời ở châu Âu, với diện tích 79.000km2 và dân số 10,6 triệu người, Cộng hòa Séc có nền kinh tế phát triển mạnh và ổn định ở Đông Âu. Vốn có sẵn những cơ sở công nghiệp từ thế kỷ 19, nền công nghiệp Séc có nhiều điều kiện thuận lợi phát triển. Là quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) nên trọng tâm chính sách đối ngoại của Séc hiện nay là tăng cường hội nhập khu vực, chú trọng phát triển quan hệ với các nước láng giềng, các nước trong nhóm Visegrad (gồm các nước: Séc, Ba Lan, Hung-ga-ri và Xlô-va-ki-a), các nước lớn trong EU. Tại châu Á, Séc ưu tiên quan hệ với các nước lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và một số nước bạn truyền thống, trong đó có Việt Nam.

Việt Nam và Cộng hòa Séc thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 2-2-1950. Kể từ đó cho đến nay, mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa hai nước gặt hái những thành tựu rất đáng ghi nhận. Hai bên thường xuyên trao đổi một số đoàn cấp cao và phối hợp tốt tại các diễn đàn quốc tế.

Suốt 67 năm qua, Việt Nam và Cộng hòa Séc đã ký nhiều văn kiện tạo khung pháp lý cho sự hợp tác giữa hai nước trong mọi lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, thương mại-đầu tư, giáo dục-đào tạo… Về thương mại-đầu tư, nhìn chung, thương mại giữa hai nước những năm gần đây có tăng trưởng nhưng còn khiêm tốn so với tiềm năng. Việt Nam xuất khẩu sang Séc các mặt hàng như: Cà phê, hạt tiêu, hoa quả tươi-khô, lạc, chè, gạo, cao su, hải sản, giày dép, hàng dệt may, hàng thủ công mỹ nghệ, linh kiện máy vi tính… Việt Nam nhập khẩu từ Séc các mặt hàng như: Điện tử, máy móc, hóa chất, hàng may mặc, sợi dệt vải, hàng da, máy móc thiết bị, sữa và các sản phẩm từ sữa, dược phẩm, các sản phẩm cơ khí, chất dẻo, sản phẩm thủy tinh…

Năm 1998, Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế-thương mại giữa hai nước được thành lập. Sau khi Séc gia nhập EU, hai bên đã thành lập mới Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế dựa trên Hiệp định Hợp tác kinh tế ký năm 2006. Năm 2012, Séc công bố Chiến lược xuất khẩu quốc gia giai đoạn 2012-2020, trong đó đưa Việt Nam vào danh sách 12 thị trường ưu tiên (nước duy nhất trong ASEAN). Trong năm 2016, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt mức 249,87 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Séc 146,18 triệu USD.

Tính đến nay, Séc có 35 dự án đầu tư vào Việt Nam, đứng thứ 42 trong tổng số 101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký 91,3 triệu USD, tập trung vào các lĩnh vực bất động sản, bia, thiết bị điện, vật liệu xây dựng... Các lĩnh vực hợp tác đầu tư có thế mạnh của Séc là năng lượng, đầu máy-toa xe lửa, xe buýt, tàu điện, máy nông nghiệp, thiết bị tưới tiêu.

Một trong những “điểm sáng” trong quan hệ hai nước là hợp tác phát triển. Séc thường xuyên tham gia các hội nghị quốc tế tài trợ cho Việt Nam và là nước Đông Âu đầu tiên liên tục cấp ODA cho Việt Nam, tới nay khoảng 18 triệu USD. Năm 2003, Chính phủ Séc viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam 700.000USD để thực hiện dự án chế biến phân vi sinh tại Hải Dương. Năm 2007, Séc viện trợ cho Việt Nam 2,1 triệu USD tập trung vào các lĩnh vực y tế và môi trường. Tuy nhiên, từ năm 2013, Séc không xếp Việt Nam vào danh sách các nước nhận viện trợ phát triển ODA do sự tiến bộ phát triển kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây.

Trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo, từ năm 1999 đến nay, Chính phủ Séc tiếp tục cấp học bổng cho sinh viên và nghiên cứu sinh của Việt Nam (4-5 suất học bổng). Hai bên đang đàm phán ký mới Thỏa thuận hợp tác về giáo dục cho giai đoạn mới.

Góp phần quan trọng cho sự hợp tác giữa hai nước không thể không nhắc tới cộng đồng người Việt Nam tại Séc. Hiện có hơn 60.000 người Việt Nam sinh sống tại Séc. Về cơ bản, chính quyền Séc tạo thuận lợi cho cộng đồng người Việt cư trú, kinh doanh theo pháp luật. Ngày 3-7-2013, Chính phủ Séc quyết định bổ sung đại diện người Séc gốc Việt vào Hội đồng Dân tộc thiểu số, qua đó công nhận sự tồn tại của người Séc gốc Việt như một dân tộc thiểu số tại Séc.

Chuyến thăm ba ngày tới Việt Nam của Tổng thống Cộng hòa Séc Mi-lốt Dê-man là động lực mạnh mẽ để hai nước tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực đầu tư-thương mại, hợp tác phát triển, giáo dục-đào tạo… Nhân dịp này, hai bên sẽ trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Với nền tảng quan hệ hữu nghị tốt đẹp, chúng ta tin tưởng chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mi-lốt Dê-man sẽ thành công tốt đẹp, thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

QĐND