Thực hiện đồng bộ các giải pháp để tăng năng suất lao động

Xây dựng thương hiệu Việt thông qua một nền sản xuất kinh doanh có đạo đức

Mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) cho rằng, 3 yếu tố nền tảng tạo sinh khí cho năm 2018 và các năm tiếp theo chính là: Trách nhiệm của Chính phủ, kết quả tăng trưởng kinh tế và sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng phát biểu thảo luận. Ảnh: quochoi.vn.

Đại biểu bày tỏ tán thành với phương châm 10 chữ của Chính phủ trong năm 2018 là: “Kỷ cương- Liêm chính- Hành động- Sáng tạo- Hiệu quả”. Trong đó, kỷ cương được đặt lên hàng đầu, theo đại biểu, điều này hoàn toàn phù hợp, vì hành pháp “gánh” quyền lực mạnh, đa nhiệm, đa năng, nếu không có nền kỷ cương, kỷ luật chặt chẽ trong chỉ đạo, điều hành thì sẽ rơi vào tình trạng “sai một ly, đi một dặm”... Nhấn mạnh điều này, đại biểu mong muốn và đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện phương châm hành động và luôn kiểm soát bộ máy hành chính bằng “10 chữ vàng” đã đề ra vì đó là triết lý của hành động, nền tảng của thành công.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đề nghị Chính phủ nâng cao chất lượng tăng trưởng, tập trung vào xây dựng hạ tầng kết nối như sân bay, bến cảng, đường xá... Cùng với đó là xây dựng thương hiệu Việt thông qua xây dựng một nền kinh tế nhân văn, một nền sản xuất kinh doanh có đạo đức.

Nhận định việc thời gian dài đi sâu, sát cơ sở, Thủ tướng Chính phủ đã đem đến sự động viên rất lớn đối với nông dân, công nhân, các nhà khoa học và nhiều người dân, song đại biểu đề nghị thời gian tới, Thủ tướng quan tâm hơn đến công tác chỉ đạo chính sách, rà soát việc thực hiện của cấp dưới; truy trách nhiệm cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ để hạn chế tình trạng “trên nóng, dưới nóng, giữa lạnh” như hiện nay.

Đại biểu Nhưỡng cũng ủng hộ cao việc Thủ tướng kiên quyết xử lý các cán bộ dưới quyền, trước hết, có thể đình chỉ  những cán bộ “hành” dân, “hành” doanh nghiệp, thiếu trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ, tham nhũng lãng phí, nhất là trong thu chi ngân sách nhà nước, bằng giả, thăng tiến thần tốc, nâng đỡ “không trong sáng”, xử lý các dự án nghìn tỷ “đắp chiếu”... “Nhân dân rất mong chờ sớm có sự chuyển biến trong vấn đề này”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai giải quyết chính sách cho người di cư tự do trong nước và biên giới Việt Nam, Lào, Campuchia. Đối với tình hình di cư trong nước, đại biểu cho biết, bà con dân tộc thiểu số vì kế sinh nhai nên từ miền Bắc di cư vào Tây Nguyên, phá rừng làm nương rẫy, bà con không phải lâm tặc. Hiện tại, bà con không có giấy tờ tùy thân, chế độ chính sách, không được học hành... đề nghị Quốc hội, Nhà nước có chính sách để “đồng bào đỡ tủi thân”.

Nghịch lý giữa tốc độ tăng tiền lương và năng suất lao động

Phát biểu thảo luận, đại biểu Bùi Sỹ Lợi (đoàn Thanh Hóa) cho biết, hiện đất nước có 53,7 triệu lao động đang làm việc nhưng 70% lại đang làm việc trong khu vực phi kết cấu (tức là khu vực không có quan hệ lao động, dễ rủi ro cho người lao động). Trong khi đó, tỷ lệ làm việc không bền vững chiếm 2/3 - 3/4 lao động; tỷ lệ thất nghiệp trong lao động trẻ chiếm 7,5%, số sinh viên ra trường không tìm được việc làm khá lớn...

Toàn cảnh phiên thảo luận sáng 26-5. Ảnh: quochoi.vn.

Đại biểu đề cập tới chủ trương cải cách tiền lương và cải cách bảo hiểm xã hội vừa được Trung ương thông qua. Theo đại biểu, hiện có một nghịch lý là tốc độ tăng tiền lương bình quân tăng nhanh hơn tốc độ tăng năng suất lao động. Trong khi năng suất lao động tăng 4,4%, nhưng tiền lương trong khu vực công tăng 8% và khu vực khác tăng hơn 12%.

Nhận định “lao động Việt Nam vẫn thiếu rất nhiều kỹ năng cần thiết”, đại biểu kiến nghị Chính phủ 3 vấn đề: Một là, phải tập trung các giải pháp quyết liệt để nâng cao trình độ cho người lao động, bao gồm cả lực lượng lao động chuẩn bị bước vào thị trường lao động, bản thân lực lượng lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân để "đi trước đón đầu" Cách mạng công nghiệp 4.0. Hai là, chuyển dịch cơ cấu lao động từ ngành lao động năng suất thấp sang lĩnh vực lao động có năng suất cao. Ba là, thực hiện đồng bộ các giải pháp để tăng năng suất lao động, gồm đầu tư cho công nghệ, phát triển giáo dục đào tạo dạy nghề và quản trị doanh nghiệp...

Đại biểu cho rằng, bảo hiểm y tế hiện đạt 86% dân số nhưng điều “đáng suy nghĩ” là trong số này có đến 70% là từ ngân sách nhà nước; trong quỹ bảo hiểm y tế thì có đến 44% là từ ngân sách, nên ảnh hưởng đến việc mất cân đối của quỹ này. Đại biểu đề nghị Chính phủ quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả Quỹ Bảo hiểm xã hội, có giải pháp nâng cao tỷ lệ lao động tham gia bảo hiểm xã hội; thay đổi cơ cấu hỗ trợ của nhà nước theo hướng nâng cao mức hỗ trợ để khuyến khích người lao động tự nguyện tham gia bảo hiểm xã hội... Đồng thời, có giải pháp thực hiện hiệu quả để nhà ở cho người dân thực sự trở thành một trụ cột của chính sách an sinh xã hội...

Kiên quyết cắt giảm giấy phép "con, cháu"

Đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) thì cho rằng, điểm nhấn quan trọng của năm 2017 là Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 10 xác định tư nhân là động lực quan trọng của nền kinh tế. Chính phủ cũng có các Nghị quyết số 19 và Nghị quyết số 35 về cải thiện môi trường kinh doanh… Tuy nhiên đại biểu nhận định, hiện nay, kinh tế tư nhân vẫn tiếp tục được ví như đội quân “thuyền thủng” gặp gió sẽ khó trụ được; với gánh nặng về chi phí thủ tục cùng với mô hình nhỏ lẻ, năng lực quản trị yếu thì “căn bệnh kinh niên khó có thể chữa”.

Từ đó, đại biểu kiến nghị nhiều giải pháp, trong đó nhấn mạnh việc cải cách mạnh mẽ về hành chính, điều kiện kinh doanh, đặc biệt là các giấy phép “con, cháu”. Đại biểu cho hay, chỉ tính các chi phí thực hiện 5.917 điều kiện kinh doanh, thủ tục chuyên ngành, mỗi năm doanh nghiệp đã phải bỏ ra hơn 28,6 triệu ngày công với chi phí 4.300 tỷ đồng. Do vậy, theo đại biểu, cần sớm hoàn thiện đồng bộ thể chế kinh tế, cải cách tài chính công như cách làm của Singapore thay vì đặt ra quá nhiều điều kiện; đồng thời quản lý nghiêm túc và giám sát, phát hiện sai xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, đại biểu cũng kiến nghị cần tạo môi trường kinh doanh thật sự bình đẳng, “đoạn tuyệt” hoàn toàn sự phân biệt đối xử với kinh tế tư nhân, đẩy mạnh cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước. 

Cùng quan điểm trên, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) đề nghị Chính phủ cần có cuộc khảo sát, đánh giá đầy đủ về tình hình chất lượng năng suất lao động Việt Nam hiện nay, xem xét yếu điểm, từ đó khẩn trương xây dựng chiến lược hệ thống chính sách giải pháp để nâng cao chất lượng năng suất lao động nếu không muốn tụt hậu.

THẢO NGUYỄN