Thống nhất ưu tiên phân bổ vốn để xóa phòng học tranh tre nứa lá ở khu vực còn khó khăn

Tờ trình của Chính phủ về điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn trái phiếu Chính phủ năm 2018 nêu rõ, trên nguyên tắc không thay đổi tổng mức vốn kế hoạch năm 2018, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm 1.630,544 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ năm 2018 của Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và tỉnh Quảng Nam do không có nhu cầu sử dụng hoặc dự án chưa đủ thủ tục giao kế hoạch vốn hằng năm theo quy định hiện hành.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Đức Hải, đại diện cơ quan thẩm tra cho rằng, việc điều chỉnh giảm như trên là cần thiết và hợp lý và nhất trí với đề nghị của Chính phủ về điều chỉnh giảm vốn trái phiếu Chính phủ.

Cũng theo tờ trình của Chính phủ, Thủ tướng đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương (nguồn trái phiếu Chính phủ) năm 2018 cho các bộ và địa phương là 43.422,315 tỷ đồng; còn lại 6.577,685 tỷ đồng do một số bộ, địa phương chưa đủ điều kiện để giao vốn. 

Thẩm tra vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho rằng, trong bối cảnh ngân sách Nhà nước có hạn, nhiều công trình dở dang, thiếu vốn thì việc còn tới 6.577,685 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ đến nay chưa phân bổ là tỷ lệ khá lớn. Đặc biệt, việc chưa hoàn tất thủ tục để phân bổ, giải ngân 4.500 tỷ đồng cho Dự án thu hồi đất, hỗ trợ định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành là quá chậm trễ trong việc triển khai chủ trương của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội, ảnh hưởng đến đời sống của người dân tại khu vực di dân, tái định cư và hiệu quả nguồn vốn đầu tư. Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan và khẩn trương đôn đốc các bộ, địa phương liên quan triển khai các nhiệm vụ được giao, sớm hoàn tất thủ tục để phân bổ vốn, bảo đảm tiến độ triển khai, thực hiện dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định.

leftcenterrightdel
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Ngoài ra, báo cáo của Chính phủ cũng đề nghị bổ sung 1.364,458 tỷ đồng vốn trái phiếu Chính phủ năm 2018 cho Bộ Quốc phòng và 21 địa phương để bố trí cho các dự án có đủ thủ tục đầu tư và có nhu cầu bố trí vốn trái phiếu Chính phủ để thực hiện.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách Nguyễn Đức Hải nêu rõ, chương trình kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên là một trong các chương trình được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm, ưu tiên trong phân bổ vốn nhằm góp phần thực hiện chủ trương xóa phòng học tranh tre nứa lá, đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng dân tộc thiểu số còn khó khăn. Tại Nghị quyết số 414 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Chính phủ phân bổ cụ thể, bảo đảm đúng đối tượng, định mức theo quy định, chỉ đạo đẩy nhanh quá trình phân bổ vốn, bảo đảm nguồn lực để triển khai đầu tư xây dựng các phòng học theo đúng tiến độ, thời gian thực hiện đến hết năm 2018.

Cho rằng đến nay Chính phủ mới đề nghị điều chỉnh, bổ sung là quá chậm, dẫn đến các dự án này khó có khả năng giải ngân hết trong năm 2018, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải nhấn thống nhất với đề nghị của Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép điều chỉnh bổ sung kế hoạch vốn năm 2018 và giải ngân số vốn được điều chỉnh đến hết năm 2019; đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan có liên quan rà soát kỹ danh mục dự án, bảo đảm phân bổ đúng quy định và nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc chậm phân bổ vốn cho các dự án này, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể có liên quan.

Sau đó, các nội dung trên được 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành. 

Giữ vững bội chi, an toàn nợ công

Trước đó, báo cáo về đánh giá giữa kỳ thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: 3 năm qua, tỷ trọng đầu tư công trên GDP dịch chuyển tích cực, phù hợp với các mục tiêu về cơ cấu lại đầu tư công đã đề ra. Tính đến năm 2017, tỷ trọng vốn đầu tư của Nhà nước giảm xuống còn 34,8% so với tổng đầu tư toàn xã hội. Cơ cấu vốn đầu tư công dịch chuyển theo hướng phù hợp hơn với các định hướng đầu tư trong giai đoạn 2016-2020, trong đó, cơ cấu đầu tư các ngành giáo dục và đào tạo, khoa học, công nghệ, y tế, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, lĩnh vực hạ tầng chiếm tỷ trọng ngày càng cao.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhận định, thời gian qua, việc thực hiện mục tiêu cơ cấu lại và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công đã đạt được kết quả bước đầu khá tích cực. Việc bố trí, phân bổ vốn đã ưu tiên cho các vùng khó khăn, tỷ lệ nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu đối với những vùng khó khăn chiếm gần 50% tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu cho các địa phương. Việc phân bổ vốn cơ bản tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, định mức và thực hiện theo từng thứ tự ưu tiên, khắc phục dần tình trạng không cân đối được nguồn vốn, bị động, đầu tư cắt khúc, số lượng dự án khởi công mới giảm mạnh; cơ bản xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản, dành số vốn đáng kể để thanh toán vốn ứng trước.

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải, việc xác định danh mục các dự án đầu tư công theo thứ tự ưu tiên còn nhiều vướng mắc. Tỷ lệ giải ngân trong năm 2016, 2017 thấp, nhất là nguồn trái phiếu Chính phủ. Nhiều chương trình mục tiêu dự kiến phải kéo dài thời gian thực hiện sang giai đoạn sau, tỷ lệ giao vốn các chương trình mục tiêu thấp. Việc xây dựng kế hoạch, danh mục đối với nguồn vốn ODA trong một số trường hợp chưa bảo đảm tính chính xác, nhiều dự án chưa được bố trí đủ nguồn vốn đối ứng, chưa bao quát được hết các hiệp định đã ký kết, chưa tổng hợp đầy đủ số dự án, chưa tính toán, cân đối hợp lý giữa nhu cầu vay và khả năng trả nợ, dẫn đến vượt mức trần 300.000 tỷ đồng vốn ODA. Một số dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội bố trí vốn nhưng tiến độ triển khai chậm, một số công trình phải điều chỉnh tổng mức đầu tư quá lớn, ảnh hưởng đến cân đối nguồn lực, hiệu quả đầu tư vốn.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị việc phân bổ nguồn lực dự phòng phải bảo đảm các nguyên tắc: Cân đối được nguồn lực toàn giai đoạn, tuyệt đối không để vượt trần 2.000.000 tỷ đồng, giữ vững bội chi, an toàn nợ công. Đồng thời, phải tuân thủ đúng Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các văn bản pháp luật có liên quan về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 về nguyên tắc, điều kiện, tiêu chí, thứ tự ưu tiên trong phân bổ, theo đó ưu tiên cho thanh toán dứt điểm nợ xây dựng cơ bản phát sinh trước 31-12-2014. Ngoài ra, tập trung cho các công trình đang thực hiện dở dang, thiếu vốn nhằm hoàn thành dứt điểm, đưa vào sử dụng, tránh kéo dài thời gian thực hiện, gây lãng phí; cân đối cho các dự án ODA đã ký kết được hưởng lãi suất ưu đãi; cần ưu tiên cho những dự án thực sự cấp bách, phải khắc phục được tính dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt tại những địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn…

PHƯƠNG HẰNG