Báo cáo kết quả Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV do Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Đỗ Mạnh Hưng trình bày, khẳng định: Với tinh thần đoàn kết, dân chủ, trí tuệ và trách nhiệm cao, sau 8 ngày làm việc (từ ngày 20-7 đến ngày 29-7), kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XIV đã kết thúc tốt đẹp, hoàn thành chương trình đề ra, với nội dung trọng tâm là xem xét, quyết định về tổ chức, nhân sự cấp cao của nhà nước và quyết định một số vấn đề quan trọng khác.

Đặc biệt, là kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ nên việc xem xét, quyết định về công tác nhân sự là nội dung trọng tâm của kỳ họp, có ý nghĩa to lớn đối với chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước trong suốt cả nhiệm kỳ. Công tác nhân sự tại kỳ họp này được thực hiện đúng quy định của pháp luật, triển khai chặt chẽ, phát huy tinh thần trách nhiệm, dân chủ của đại biểu Quốc hội, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng. Kết quả bầu và phê chuẩn các chức danh cụ thể đạt tỷ lệ tán thành cao, thể hiện sự đồng thuận, được dư luận xã hội và cử tri quan tâm, ủng hộ.

Tại kỳ họp, Quốc hội đã bầu Chủ tịch Quốc hội, 4 Phó chủ tịch Quốc hội, 13 Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm 9 Ủy ban của Quốc hội, Tổng thư ký Quốc hội, Tổng kiểm toán Nhà nước; quyết định cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ; phê chuẩn việc bổ nhiệm 5 Phó thủ tướng Chính phủ, 17 Bộ trưởng, 4 Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; phê chuẩn danh sách 1 Phó chủ tịch và 4 Ủy viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh. Sau khi được Quốc hội bầu, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã thực hiện thủ tục tuyên thệ, thể hiện mạnh mẽ sự quyết tâm hoàn thành trọng trách mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Để bảo đảm hoạt động của các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã phê chuẩn danh sách Phó chủ tịch Hội đồng dân tộc, Phó chủ nhiệm Ủy ban, Ủy viên thường trực và các Ủy viên khác của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội khóa XIV. Đây là lần đầu tiên, Ủy ban thường vụ Quốc hội thực hiện thẩm quyền này theo quy định mới của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ bế mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XIV. Ảnh: TTXVN. 

Nhân sự được bầu hoặc phê chuẩn đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực, trình độ; được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở, trải qua các cương vị khác nhau, có kinh nghiệm, năng lực thực tiễn; đồng thời có số lượng và cơ cấu hợp lý, có sự tiếp nối, kế thừa kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của các khóa trước và phù hợp với xu hướng phát triển của đất nước. Các vị đại biểu Quốc hội đã dành thời gian nghiên cứu, thể hiện rõ chính kiến, thảo luận dân chủ, sáng suốt lựa chọn những người xứng đáng đảm nhận các công việc quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước, Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều biến động khó lường, đặc biệt là những khó khăn trong nước do thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng gây ra…đã tác động rất lớn đến nền kinh tế nước ta. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Chính phủ, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn dân, tình hình kinh tế - xã hội nước ta có nhiều chuyển biến và đạt được những kết quả tích cực. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức hợp lý; lãi suất, tỷ giá tương đối ổn định. Số doanh nghiệp thành lập mới cùng với số vốn đăng ký tăng. Các lĩnh vực lao động, việc làm, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội được quan tâm chỉ đạo và thực hiện tốt. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, trật tự xã hội được bảo đảm. Bảo vệ an toàn các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, nhất là Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Bầu cử Quốc hội khóa XIV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021. Công tác phòng chống tham nhũng, tội phạm được quan tâm chỉ đạo quyết liệt. Công tác trật tự an toàn giao thông tiếp tục được tăng cường. Công tác đối ngoại đạt nhiều kết quả quan trọng.

Tuy nhiên, các vị đại biểu Quốc hội cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế cần khắc phục: Tăng trưởng GDP không đạt kế hoạch; các chỉ số về tăng trưởng sản xuất công nghiệp, nông, lâm nghiệp và thủy sản, kim ngạch xuất khẩu đều thấp; tiến độ thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước vẫn chậm; thu ngân sách nhà nước thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Vấn đề giải quyết việc làm, nhất là việc làm cho thanh niên có trình độ đại học, cao đẳng mới ra trường còn khó khăn; tình hình vi phạm pháp luật, tội phạm, các tệ nạn xã hội và tai nạn giao thông diễn biến phức tạp; vấn đề quản lý đầu tư, khai thác thu phí tại các dự án BOT chưa minh bạch; sự cố môi trường biển miền Trung đã gây hậu quả nghiêm trọng không chỉ đối với sản xuất và đời sống của người dân trong vùng, mà còn hủy hoại môi trường sinh thái biển, phải mất thời gian dài mới tái tạo lại được…Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, rút kinh nghiệm trong chỉ đạo, điều hành để có giải pháp sát thực trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 6 tháng còn lại của năm 2016 nhằm đạt được mục tiêu kế hoạch đã đề ra.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết điều chỉnh dự toán chi và phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2014. Theo đó, bổ sung 26.169 tỷ đồng do giải ngân vốn ngoài nước tăng so với dự toán vào dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2014. Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 1.130.609 tỷ đồng; tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.339.489 tỷ đồng; bội chi ngân sách nhà nước là 249.362 tỷ đồng. Quốc hội giao Chính phủ kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm, kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật quy định của pháp luật trong việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước và báo cáo kết quả với Quốc hội khi trình Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015.

Về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và Chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội, sau khi xem xét, đánh giá việc triển khai thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, nhất là những hạn chế, bất cập trong thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017. Trong đó, Quốc hội xác định rõ thứ tự ưu tiên của các dự án luật cần ban hành và quyết tâm tập trung thực hiện, bảo đảm tiến độ, tránh tình trạng phải điều chỉnh. Riêng đối với Bộ luật hình sự, tuy vừa được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2016, nhưng do lỗi kỹ thuật nên còn có một số quy định chưa rõ ràng, gây khó khăn cho việc áp dụng trong thực tế. Do đó, Quốc hội khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 144/2016/QH13 ngày 29-6-2016 về việc lùi hiệu lực thi hành Bộ luật hình sự và một số luật có liên quan, đồng thời cho phép áp dụng các quy định có lợi cho người phạm tội.

Trong phần trao đổi với báo chí, giải đáp băn khoăn của phóng viên liệu giao cho một ủy ban của Quốc hội thực hiện giám sát về môi trường tại miền Trung sau sự cố Formosa liệu có phải là coi nhẹ vấn đề này hay không, Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Đỗ Mạnh Hùng cho biết: Quốc hội rất quan tâm đến môi trường nói chung trong đó có vấn đề Formosa. Căn cứ vào chương trình chung và yêu cầu của công tác giám sát, Quốc hội đã chọn hai chuyên đề để giám sát.

Tại buổi họp báo, đại biểu Quốc hội Võ Kim Cự được nhiều báo chí quan tâm, đặt câu hỏi. Trước câu hỏi về việc phê chuẩn ông Võ Kim Cự, nguyên lãnh đạo Hà Tĩnh vào Ủy ban Kinh tế của Quốc hội liệu có hợp lý, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết: Theo luật, đại biểu có quyền đăng ký vào bất cứ Ủy ban nào của Quốc hội. Ông Võ Kim Cự là cử nhân tài chính, thạc sĩ quản trị kinh doanh. Với học vấn như vậy thì việc ông Cự tham gia Ủy ban Kinh tế là phù hợp. Còn việc cho doanh nghiệp Formosa thuê đất 70 năm của người đứng đầu địa phương là tỉnh Hà Tĩnh thì tra Chính phủ khi thanh tra xác định không đúng thẩm quyền địa phương và ông Cự đã nhận thấy việc sai của tỉnh.

Có ý kiến cho rằng cần xem xét tư cách của ông Võ Kim Cự, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, không có cơ sở để xác định không công nhận tư cách đại biểu của ông Võ Kim Cự. Sau này khi có quan chức năng có kết luận thì nếu có trách nhiệm mới xác định.

Trước câu hỏi trường hợp ông Võ Kim Cự được phê chuẩn có ảnh hưởng gì đến hoạt động giám sát của Ủy ban Kinh tế nếu có liên quan đến dự án Formosa, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc khẳng định: Quốc hội đã giao Ủy ban Khoa học- Công nghệ và Môi trường trực tiếp giám sát vụ việc Formosa. Nếu sau này có giám sát vấn đề kinh tế thì Ủy ban Kinh tế sẽ có phân công và ông Cự sẽ không tham gia để bảo đảm khách quan.

Liên quan đến câu hỏi Văn phòng Quốc hội sẽ có hướng triển khai tập huấn các đại biểu Quốc hội mới như thế nào, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết: Trong cuộc họp báo của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân với báo chí, Chủ tịch Quốc hội đã gửi thông điệp nhấn mạnh Quốc hội khóa XIV này sẽ phấn đấu là một Quốc hội đoàn kết, sáng tạo, hành động, chất lượng, xây dựng một Quốc hội do dân vì dân, tiếp tục kế thừa Quốc hội XIII, không ngừng nâng cao chất lượng các hoạt động khóa XIV. Quốc hội khóa XIV có tới 316 đại biểu lần đầu tham gia Quốc hội. Do đó, Văn phòng Quốc hội đã có chương trình tổ chức tập huấn cho các đại biểu. Ngày 29-7, trong phiên họp trao đổi các vấn đề kinh tế-xã hội 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2016, đã có 50 đại biểu đăng ký phát biểu, trong đó có tới 35% đại biểu mới lần đầu tham gia Quốc hội đăng ký phát biểu. Theo đánh giá của Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc, chất lượng đại biểu khóa này đã bảo đảm được chất lượng, yêu cầu cho sự phát triển của đất nước.

NGUYỄN THẢO