APEC có tổng dân số hơn 2,8 tỷ người, chiếm 40% dân số thế giới. Sau gần 3 thập kỷ hình thành và phát triển, các nền kinh tế APEC chiếm gần 60% GDP thế giới, 49% giao dịch thương mại quốc tế với mức thuế quan trung bình giảm gần một nửa, từ 11% năm 1996 xuống còn 5,5% vào năm 2016. Mức thu nhập và đời sống của người dân trong khu vực đã được nâng lên đáng kể. Những thành quả đó có được là do những nỗ lực của cả khu vực về tự do hóa và tạo thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, cùng phát triển, cùng thịnh vượng.
Tại hội nghị, các Bộ trưởng phụ trách thương mại APEC đã cho ý kiến về các ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm. Hội nghị đã nghiên cứu các nội dung tăng cường tính cạnh tranh và sáng tạo của các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME). Tiến độ triển khai xây dựng Chương trình hành động về thúc đẩy phát triển bao trùm trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính và xã hội trong khu vực APEC cũng như tiến độ xây dựng Khuôn khổ APEC về phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số cũng được đoàn Việt Nam báo cáo tại hội nghị.
Hội nghị ghi nhận và hoan nghênh một số thành công quan trọng của WTO trong thời gian qua, là cơ sở quan trọng để WTO tiếp tục phấn đấu hợp tác nhằm có những bước tiến mới trong thời gian tới. Đa số các Bộ trưởng phụ trách thương mại APEC nhất trí tiếp tục xây dựng một hệ thống thương mại đa phương vững mạnh, minh bạch, tăng cường liên kết khu vực, lấy luật lệ làm cơ sở và là nền tảng cho thương mại quốc tế; thể hiện sự ủng hộ đối với Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 11 sẽ tổ chức vào cuối năm nay tại Argentina.
Các đại biểu dự Hội nghị MRT23 chụp ảnh cùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: Hữu Dương.
Tiếp tục hoàn tất các Mục tiêu Bogor, thúc đẩy APEC hướng tới 2020 và tương lai
Các Mục tiêu Bogor được thông qua tại Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 2 tổ chức tại tại Bogor, Indonesia vào năm 1994, xác định APEC sẽ trở thành một khu vực tự do và mở cửa về thương mại và đầu tư. Các Mục tiêu Bogor đã trở thành định hướng và lộ trình cho các hoạt động của APEC trong cả giai đoạn 1994-2020, gồm các nội dung chính:
- Cắt giảm rào cản đối với thương mại và đầu tư; tăng cường lưu thông tự do của hàng hóa, dịch vụ và nguồn vốn; thúc đẩy tự do hóa, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư trong khu vực.
- Đề ra thời hạn để hoàn tất các Mục tiêu Bogor đối với nền kinh tế thành viên phát triển là năm 2010 và đối với các nền kinh tế thành viên đang phát triển là 2020.
Tại Hội nghị lần thứ hai các quan chức cao cấp APEC (SOM2) và các hội nghị liên quan, tiến trình và kết quả thực hiện các Mục tiêu Bogor đã được đại diện các nền kinh tế APEC và các học giả, nhà nghiên cứu đánh giá cụ thể. Các báo cáo trình bày tại Hội nghị mạng lưới các trung tâm nghiên cứu APEC (ASCC) cho thấy việc hoàn thành các Mục tiêu Bogor theo lộ trình đối với cả các nước phát triển và đang phát triển đều đang chậm hơn so với dự kiến.
Để hoàn tất các Mục tiêu Bogor đúng thời hạn, các Bộ trưởng phụ trách thương mại APEC tái khẳng định cam kết dỡ bỏ rào cản đối với thương mại và đầu tư quốc tế trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Năm 2020 đang sắp đến gần và còn rất nhiều việc nền kinh tế APEC phải làm để đạt được các mục tiêu này. Do đó, các Bộ trưởng phụ trách thương mại APEC cam kết sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan thúc đẩy thực hiện các công việc còn tiếp tục phải làm và khuyến khích các hành động cụ thể nhằm hoàn thành các Mục tiêu Bogor.
Các Bộ trưởng cũng nhất trí rằng đã đến lúc phải tổ chức các cuộc đối thoại thảo luận về một Tầm nhìn APEC giai đoạn sau năm 2020. Hội nghị MRT23 hoan nghênh các kết quả và kiến nghị, bao gồm các bước thực hiện tiếp theo, của Đối thoại nhiều bên về APEC hướng đến 2020 và tương lai. Các Bộ trưởng nhấn mạnh Tầm nhìn APEC sau năm 2020 cần phải ưu tiên các hoạt động và đạt được kết quả quan trọng đối với mục tiêu hiện tại của APEC là thực hiện thương mại tự do và mở cửa.
Rà soát, triển khai các ưu tiên và chủ đề của Năm APEC 2017
Hội nghị MRT23 đã rà soát việc xây dựng một số sáng kiến và ưu tiên của Năm APEC 2017 như: Tiếp tục triển khai Tuyên bố Lima về Khu vực mậu dịch tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP); Xây dựng Khuôn khổ tạo thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới; Triển khai sáng kiến về công nghiệp hỗ trợ; Xây dựng Kế hoạch hành động về thúc đẩy kinh tế, tài chính và xã hội trong khu vực APEC; Xây dựng Khuôn khổ APEC về phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số và Xác định tầm nhìn cho APEC giai đoạn hậu 2020. Đây là những sáng kiến tích cực và thiết thực sẽ được trình lên Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế APEC 29 và Hội nghị Cấp cao 25 xem xét thông qua.
Là hội nghị bộ trưởng đầu tiên của APEC trong năm 2017 và có vai trò đặc biệt quan trọng, những kết quả đạt được tại Hội nghị MRT23 sẽ là cơ sở để các thành viên APEC tiếp tục thảo luận ở các cấp cũng như tại các hội nghị bộ trưởng sẽ diễn ra trong những tháng tới, góp phần quan trọng thúc đẩy tiến trình triển khai chủ đề và các ưu tiên của Năm APEC 2017. Thành công của Hội nghị MRT23 và SOM2 và các hội nghị liên quan đánh dấu một nửa chặng đường của Năm APEC 2017, tạo đà cho sự kiện quan trọng nhất của năm là Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 sẽ được tổ chức tại Đà Nẵng vào tháng 11 năm nay.
HỮU DƯƠNG