Giải pháp nào để trách nhiệm nêu gương đi vào cuộc sống?

Buổi giao lưu tập trung vào 5 nội dung chính: Vấn đề phát hiện, nhân rộng, tuyên truyền lan tỏa các điển hình làm theo lời Bác, từ lời nói đến hành động; làm thế nào để cán bộ cấp cao, nhất là người đứng đầu thực hiện gương mẫu đi đầu, thực sự là gương sáng để cấp dưới, quần chúng noi theo; làm thế nào để khắc phục tình trạng phê bình và tự phê bình còn hình thức, dĩ hòa vi quý, ca ngợi, khen lẫn nhau; giải pháp nào để tuyên truyền, giáo dục đối với cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện Quy định trách nhiệm nêu gương.

Tham gia chương trình giao lưu và trả lời các câu hỏi của bạn đọc có các đồng chí: Lê Mạnh Hùng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; PGS, TS Nguyễn Hồng Vinh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó trưởng ban thường trực Ban Tư tưởng- Văn hóa Trung ương; nhà báo, TS Nhị Lê, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản; TS Trần Doãn Tiến, Tổng biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; đồng chí Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Ban Tổ chức Trung ương; PGS, TS Nguyễn Phương Hoa, Vụ trưởng Vụ Lý luận chính trị, Ban Tuyên giáo Trung ương.

Quang cảnh buổi giao lưu.

Phát biểu đề dẫn buổi giao lưu, TS Trần Doãn Tiến, Tổng biên tập Báo Điện tử Đảng cộng sản Việt Nam cho biết: Thực hiện chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trong những năm qua, công tác xây dựng Đảng đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, tại Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng thẳng thắn cho rằng, kết quả thu được còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện vẫn còn bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan tỏa lớn. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, chưa xác định rõ trách nhiệm và chưa thật sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong; đặc biệt có cán bộ lãnh đạo cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân…Đáng báo động là số đảng viên có chức, có quyền không giữ được mình, bị tha hóa, biến chất, tham nhũng, tiêu cực bị xử lý kỷ luật trong 5 năm qua có biểu hiện gia tăng, có cả cán bộ cấp cao bị kỷ luật, truy tố vị tội tham nhũng, gây phân tâm, lo lắng trong xã hội...

Đồng chí Trần Doãn Tiến nhấn mạnh: Sau những vụ việc xử lý cán bộ, đảng viên, lãnh đạo cấp cấp vi phạm pháp luật khiến dư luận đặt ra câu hỏi: Nêu gương của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đã thực chất như lời thề khi trước cờ Đảng, cờ Tổ quốc? Việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đã có kết quả như Bác Hồ và Đảng ta mong muốn?

Nêu gương phải trở thành tự giác, thường xuyên, có nền nếp hằng ngày

Trả lời câu hỏi của độc giả, các đại biểu đều thống nhất khẳng định: Nêu gương là một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng, có ý nghĩa thực tiễn và ý nghĩa khoa học nhất. Quy định 08 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhấn mạnh đặc biệt trước hết đến trách nhiệm của cán bộ cấp cao. Đã đến lúc thực tiễn cũng như tâm tư quần chúng nhân dân đòi hỏi “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”; điều này thực sự có có ý nghĩa, có giá trị khích lệ để biến chủ trương thành hiện thực.

Nói về những điểm mới của Quy định 08 về trách nhiệm nêu gương, đồng chí Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Ban Tổ chức Trung ương cho biết: Mặc dù Ban Bí thư khóa XI, Bộ Chính trị khóa XII đều đã ban hành quy định về nêu gương, nhưng 2 quy định này lại nói chung về cán bộ, đảng viên, trong đó cán bộ cấp cao thì lại chưa được đặt ra. Trong khi đó, chưa có lúc nào và chưa bao giờ trong một thời gian ngắn có nhiều cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước, cả đương chức và nguyên chức, phải xử lý kỷ luật như thời gian vừa qua.

Vì vậy, lần này Ban Chấp hành Trung ương phải ban hành một quy định về nêu gương, mà trong Quy định này nói chung là với cán bộ, đảng viên, nhưng nhấn mạnh đặc biệt trước hết là tới cán bộ cấp cao. “Đây là một sự cam kết chính trị của Ban Chấp hành Trung ương với chính mình, và đây cũng chính là sự cam kết chính trị của Ban Chấp hành Trung ương với toàn Đảng, toàn dân. Bởi vì, quy định này được công bố cho tất cả các tổ chức đảng, trên toàn bộ phương tiện thông tin đại chúng, tất cả nhân dân, cán bộ, đảng viên đều nắm được và có trách nhiệm theo dõi, giám sát”, đồng chí Nguyễn Đức Hà nhấn mạnh.

Các đại biểu tham dự buổi giao lưu.

Cùng quan điểm trên, TS Nhị Lê, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản thừa nhận rằng, chưa có thời kỳ nào, vấn đề nêu gương được Đảng đề ra mạnh mẽ và nghiêm khắc ở tất cả các nội dung, đối với tất cả các đối tượng đảng viên như hiện nay. Nhưng có thể nói, việc thực thi các quyết định chưa tương xứng và chưa được như mong muốn. “Nhìn lại một loạt cán bộ các cấp bị xử lý kỷ luật, truy tố... rồi những “ung nhọt” mà nhiều cán bộ các cấp mắc phải đã phản ánh rất rõ. Sự xử lý của chúng ta dù rất cố gắng nhưng chưa đạt được. Điều đó nhắc nhở rằng, mục tiêu thì đã rõ rồi, lộ trình thì minh bạch rồi nhưng bây giờ là thể chế”, đồng chí Nhị Lê nêu quan điểm và nhấn mạnh những vấn đề xung quanh thể chế là một trong những phương sách căn bản để thực thi nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Nhắc lại câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, đồng chí Nguyễn Đức Hà cho rằng, cũng là đảng viên nhưng người giữ chức vụ cao thì tầm ảnh hưởng lớn hơn. Cán bộ cấp cao làm việc tốt sẽ có sức lan tỏa lớn và tầm ảnh hưởng mạnh mẽ. Trái lại, cán bộ cấp cao không thực hiện được tốt thì sẽ có tác động tiêu cực, giảm uy tín của tổ chức đảng. 

“Có thể nói, đối chiếu với chính tấm gương của Bác - luôn là người đầu tiên làm tốt và qua đó có những tác động mạnh mẽ: Ví dụ, trong cuộc phát động “Hũ gạo tiết kiệm” trước đây, bản thân Bác Hồ là người chủ động thực hiện nghiêm túc và trước tiên. Bác đã dặn văn phòng nếu đúng lịch nhịn ăn mà phải tiếp khách quốc tế thì cho phép Bác nhịn vào ngày hôm sau, cảm động lắm!”, đồng chí Nguyễn Đức Hà dẫn chứng và nhấn mạnh, nếu cán bộ cấp cao gương mẫu thì sẽ tạo động lực lớn và ngược lại, cán bộ cấp cao hành động xấu thì sẽ có tác động ghê gớm, làm suy giảm niềm tin vào Đảng của nhân dân. Vừa rồi, một số cán bộ cao cấp vi phạm bị xử lý nghiêm và thích đáng đã nhận được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân. Nhìn chung, nêu gương phải trở thành tự giác, thường xuyên, có nề nếp hằng ngày; đồng thời phải xác định phải làm tốt những việc mình làm để ngày mai tốt hơn ngày hôm nay, ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua; phải khẳng định là vai trò của cán bộ cấp cao có tác động đến cả nước thậm chí cả nước ngoài, do đó, hơn lúc nào hết phải đặc biệt đề cao nêu gương. 

Làm thế nào để thực hiện hiệu quả trách nhiệm nêu gương?

Để phát huy tinh thần nêu gương trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, nguyên Phó trưởng ban thường trực Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương Nguyễn Hồng Vinh cho rằng, Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) nói về tầm quan trọng, vai trò, vị trí của công tác tư tưởng trong toàn bộ sự nghiệp hoạt động cách mạng của Đảng, đã nêu rõ: Công tác tư tưởng phải đi trước mở đường. Đồng chí Nguyễn Hồng Vinh cho rằng, cán bộ phải tăng cường nhiều biện pháp hơn nữa, lắng nghe ý kiến của nhân dân. Ở mỗi cơ quan công sở, theo tôi, nên tổ chức hòm thư góp ý của nhân dân. Khi cấp ủy tổng hợp, lựa chọn, có chi tiết góp ý cụ thể thì tiến hành kiểm tra, giám sát, dựa vào dân để xây dựng Đảng. 

Cho rằng lời dạy của Bác: Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” đến bây giờ khi vận dụng càng có ý nghĩa, PGS, TS Hồng Vinh nhấn mạnh để làm tốt câu khẩu hiệu này thì cần giải quyết 3 vấn đề. Trước hết, đối với mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải nhận thức sâu sắc những quy định trong Nghị quyết; phải tự mình nhận thức được đó là những cam kết chính trị, đó là danh dự, là niềm tin đối với cán bộ, đảng viên. Đối với công việc, mỗi cán bộ, đảng viên, người đứng đầu phải thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Việc gì thiện thì dù nhỏ ta cũng làm, việc gì ác thì dù nhỏ ta cũng tránh, việc gì riêng tư khi đã cân nhắc cẩn thận nhưng động chạm đến lợi ích của nhân dân thì dứt khoát không làm”. Nếu cán bộ, đảng viên làm được những điều trên thì câu “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” sẽ được tỏa sáng, lan rộng và nhân dân càng tin tưởng vào Đảng, nhất là tin tưởng vào người đứng đầu.

Còn Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Lê Mạnh Hùng thì cho rằng: Đảng viên trước hết là công dân, do đó phải thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước, sau đó nâng tầm lên thực hiện đường lối của Đảng. Đảng viên phải tiên phong, nhất là thực hiện đúng, đủ, tốt quy định của Đảng để rèn luyện phấn đấu.

Thời gian qua, chế tài quy định từng bước hoàn thiện nhưng quan trọng là thực thi thế nào, có nghiêm túc và cụ thể hay không? Tất cả đảng viên sinh hoạt trong chi bộ, nhưng chi bộ có nắm tư tưởng, hành vi của đảng viên hay không? Nắm bắt sinh hoạt của đảng viên có vi phạm hay không? Tất cả đều xuất phát từ chi bộ. Do đó, phải nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tinh thần phê bình và tự phê bình từ chi bộ vì đây chính là hạt nhân trong công tác xây dựng Đảng.

"Để có thể chế và quy định cụ thể, phải tăng cường kiểm tra, giám sát, nhất là giám sát của nhân dân. Về các khu phố, các khu dân cư ở địa phương cơ sở, nhân dân người ta biết hết đảng viên đó như thế nào. Chúng ta phải tạo cơ chế để nhân dân có ý kiến chuẩn xác và tiến hành nghiêm túc công tác kiểm tra, giám sát thì tôi tin rằng, chúng ta sẽ thực hiện hiệu quả", đồng chí Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Bài, ảnh: PHƯƠNG HẰNG