Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, qua 12 năm thực thi, Luật Giáo dục đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, trở thành những điểm nghẽn, là nút thắt trong quá trình thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đó là, quy định về hệ thống giáo dục quốc dân chưa thể hiện được sự gắn kết chặt chẽ giữa các cấp học và trình độ đào tạo, giữa giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên; thiếu định hướng phát triển và phân luồng người học từ sau trung học cơ sở; quy định về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, chương trình giáo dục, phương pháp giáo dục phổ thông chưa đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học, nhất là những yêu cầu về vận dụng kiến thức, rèn luyện tư duy độc lập, khả năng tự học, các kỹ năng thực hành, kỹ năng hợp tác và làm việc nhóm, kỹ năng ngoại ngữ và tin học; chưa tạo được điều kiện thuận lợi cho học sinh Việt Nam theo học các chương trình đào tạo quốc tế; quan điểm tích hợp chưa được quán triệt đầy đủ trong thiết kế chương trình giáo dục; một số quy định về chính sách đối với học sinh, sinh viên, đặc biệt là sinh viên sư phạm chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay...

leftcenterrightdel
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ trình bày tờ trình.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: Để bảo đảm tính khả thi, vừa có tính kế thừa, theo nguyên tắc Luật Giáo dục là luật khung, là cơ sở để xây dựng các luật chuyên ngành thì việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục là cần thiết.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 36 điều; bổ sung 3 điều mới; bãi bỏ 10 điều, bao quát hầu hết các vấn đề cần sửa đổi, bổ sung đối với Luật Giáo dục, trong đó tập trung vào một số nội dung hướng vào các chính sách như: Chính sách học phí học sinh, sinh viên sư phạm; trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo; bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ đối với nhà giáo; về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận văn bằng nước ngoài; đầu tư và nguồn lực tài chính cho giáo dục; trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội,…  

Về phạm vi quy định, dự thảo Luật chỉ quy định những nội dung mang tính nguyên tắc về giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; còn các quy định cụ thể về chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo, văn bằng, chức danh và tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, các lĩnh vực đào tạo đặc thù… sẽ được thực hiện theo quy định của Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp. Đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên, dự thảo luật bảo lưu những quy định cụ thể đã được thực hiện ổn định và được khẳng định trong thực tiễn; đồng thời, bổ sung một số quy định mang tính dự báo, tạo cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện các chính sách đối với các cấp học và lĩnh vực giáo dục này.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình quan tâm đến việc thí điểm trong lĩnh vực giáo dục. Chủ nhiệm Phan Thanh Bình nhấn mạnh, giáo dục là một lĩnh vực quan trọng, đối tượng và phạm vi ảnh hưởng lớn, tác động lâu dài tới đời sống, xã hội. Do đó, cần cẩn trọng khi quyết định những thay đổi trong chính sách giáo dục, nhất là những chính sách liên quan đến bộ máy tổ chức, chương trình giáo dục… cẩn trọng trong những hoạt động thí điểm, thực nghiệm trong quy trình xây dựng chính sách giáo dục.

“Do thiếu khuôn khổ pháp lý, hoạt động thí điểm trong lĩnh vực giáo dục thời gian qua còn nhiều lúng túng, hạn chế; một số chương trình thí điểm đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong cử tri và dư luận xã hội”, Chủ nhiệm Phan Thanh Bình nêu rõ và đề nghị trong dự thảo luật lần này cần có điều luật riêng về tổ chức thí điểm, thực nghiệm trong lĩnh vực giáo dục, trong đó quy định những vấn đề cơ bản về mục tiêu, đối tượng, quy mô, thời gian; thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu trong việc quyết định chương trình/kế hoạch thực hiện thí điểm, thực nghiệm trong lĩnh vực giáo dục.

THẢO NGUYÊN