Tờ trình về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 - 2020 đề nghị Quốc hội xem xét, thảo luận, quyết định hai vấn đề. Đó là việc phân chia khoản thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017 và việc xử lý nghĩa vụ của ngân sách nhà nước đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1-1-1995.

Thẩm tra về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước các năm 2018-2020, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, về việc phân chia khoản thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước, về tỷ lệ phân chia cụ thể giữa ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương, Chính phủ đề nghị tỷ lệ phân chia nguồn thu này trong 4 tháng cuối năm 2017 như sau: (i) Trường hợp giấy phép do cơ quan trung ương cấp thì phân chia 70% số thu cho ngân sách trung ương, 30% cho ngân sách địa phương; (ii) Trường hợp giấy phép do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp thì phân chia 100% cho ngân sách địa phương.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: quochoi.vn.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải nêu rõ: Việc phân chia nguồn thu này cho ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương như Chính phủ đề nghị tương tự như đối với tỷ lệ phân chia nguồn thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đang được áp dụng hiện nay là phù hợp và mức phân chia này đã được Chính phủ tính toán khi xây dựng dự toán Ngân sách nhà nước năm 2018. Vì vậy, Ủy ban Tài chính, ngân sách nhất trí với tỷ lệ phân chia nguồn thu này như đề nghị của Chính phủ.

Về thời điểm áp dụng tỷ lệ phân chia, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cho rằng, để bảo đảm có cơ sở pháp lý theo đúng Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, góp phần ổn định và bảo đảm cân đối Ngân sách địa phương, Ủy ban Tài chính, ngân sách đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng tỷ lệ phân chia nguồn thu này cho cả thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2017-2020.

Về việc phát hành Trái phiếu Chính phủ nhận nợ với quỹ bảo hiểm xã hội về khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1-1-1995, về lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ, Chính phủ trình Quốc hội cho phép phát hành 22.090 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Bảo hiểm xã hội Việt Nam đối với khoản nợ nêu trên, trong đó: Năm 2018 khoảng 6.000 tỷ đồng, năm 2019 khoảng 7.000 tỷ đồng và năm 2020 khoảng 9.090 tỷ đồng. Đồng thời, tính lãi  đối với khoản nợ này từ ngày 1-1-2016.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cho biết cơ bản nhất trí với lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ như Chính phủ đề nghị. Đối với số lãi phát sinh, có thể phát hành trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam phù hợp với thực tế hoặc sẽ được cộng dồn vào năm 2020 để thanh toán. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ giải trình rõ tính hợp lý của việc tính lãi từ thời điểm 1-1-2016 trong khi phát hành trái phiếu Chính phủ ghi nợ có lộ trình 3 năm, bắt đầu từ năm 2018. 

Về tác động của việc phát hành trái phiếu Chính phủ, theo báo cáo của Chính phủ, việc phát hành trái phiếu Chính phủ nêu trên không làm tăng bội chi Ngân sách nhà nước năm 2018, nợ công giai đoạn 2018-2020 tăng khoảng 0,4%GDP và vẫn bảo đảm an toàn nợ công giai đoạn 2018-2020. Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ chú trọng trong điều hành cân đối ngân sách Nhà nước, phải kiên quyết bảo đảm tổng mức vay của ngân sách Nhà nước được Quốc hội quyết định hằng năm và trần nợ công trong giới hạn quy định theo Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 9-11-2016 của Quốc hội.

Cùng với đó, để có cơ sở pháp lý thực hiện việc phân chia khoản thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017 và phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội để đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1-1-1995, Ủy ban Tài chính, ngân sách đề nghị Quốc hội chấp thuận phương án Chính phủ trình và xem xét, ban hành Nghị quyết về các nội dung trên.

Thảo luận tại hội trường về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước các năm 2018-2019-2020, các đại biểu đã cho ý kiến về việc phân chia khoản thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017: Căn cứ pháp lý, sự cần thiết, tính hợp lý của tỷ lệ phân chia cho ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương; việc phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội để đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1-1-1995: Căn cứ pháp lý, sự cần thiết, lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ, thời điểm tính lãi...

Phát biểu kết luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh: Các ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã được ghi chép đầy đủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiêm túc tiếp thu và giải trình, đồng thời chỉ đạo Ủy ban Tài chính, ngân sách phối hợp với Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện dự thảo nghị quyết trước khi trình Quốc hội thông qua.

THẢO NGUYÊN