Theo tờ trình của Chính phủ, ngày 28-2-2018, Chính phủ đã có Công văn số 42/CP-PL trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tháo gỡ vướng mắc của quy định pháp luật về thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường giữa Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đầu tư và Luật Đầu tư công nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án trong năm 2018, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án đầu tư thực hiện theo Luật Đầu tư.

leftcenterrightdel
Toàn cảnh phiên họp chiều 12-7. Ảnh: TTXVN.

Báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho hay, có nhiều vướng mắc, khó khăn cụ thể trong quá trình phê duyệt, triển khai các dự án đầu tư công và dự án đầu tư; trong đó có vướng mắc về chủ dự án, vướng mắc về thông tin lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, vướng mắc về chi phí lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Cụ thể, Luật Bảo vệ môi trường quy định về trách nhiệm của chủ dự án trong việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, theo đó, dự án đầu tư, đầu tư công phải xác định được chủ dự án mới được xem xét thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Đầu tư và Luật Đầu tư công, dự án đầu tư, đầu tư công chỉ chính thức quyết định chủ dự án khi được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chủ đầu tư; như vậy, theo các quy định này, trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư, thì chưa xác định được chủ dự án để thực hiện lập báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, những vướng mắc về thời điểm báo cáo đánh giá tác động môi trường của một số dự án đầu tư công vừa qua đã được xem xét trong quá trình phê duyệt chủ trương đầu tư, như: Dự án thu hồi đất, bồi thường tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự án đường cao tốc Bắc-Nam...

Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cũng cho biết, hiện nay đang có cách hiểu khác nhau về việc áp dụng các quy định của pháp luật về thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường giữa các luật gồm Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và Luật Bảo vệ môi trường. Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang chuẩn bị sửa dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác có liên quan, trong đó đã quy định xử lý những vướng mắc, bảo đảm các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường thống nhất với quy định pháp luật về đầu tư.

Trong thời gian chờ sửa đổi các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác có liên quan, Chính phủ kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho chủ trương giải thích việc áp dụng luật. Theo đó, áp dụng quy định về thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường theo Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công; Chính phủ kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ quy định nội dung đánh giá tác động môi trường sơ bộ trong Nghị định sửa đổi, bổ sung các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, để đáp ứng yêu cầu thực tế cấp thiết cần có giải pháp kịp thời tháo gỡ các vướng mắc của quy định pháp luật về thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường giữa Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và Luật Bảo vệ môi trường nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công hiện nay như đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội hai phương án. Đa số các ý kiến trong Ủy ban Kinh tế chọn về phương án 1. Theo đó, đề nghị Chính phủ chuẩn bị và bổ sung đưa vào Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2018 dự án Luật sửa đổi, bổ sung về nội dung liên quan đến đánh giá tác động môi trường tại Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và Luật Bảo vệ môi trường theo trình tự, thủ tục rút gọn tại một kỳ họp, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6 (diễn ra vào tháng 10-2018). Đối với việc sửa đổi, bổ sung các nội dung khác tại Luật Bảo vệ môi trường sẽ được Quốc hội xem xét, cho ý kiến theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019.

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến Ủy ban thường vụ Quốc hội đánh giá hồ sơ Báo cáo của Chính phủ trình còn đơn giản, nhiều Điều luật trích dẫn chưa đầy đủ, nội dung thể hiện còn sơ sài, thời gian trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quá chậm, chưa thể hiện rõ tính bức xúc, cấp thiết của vấn đề cũng như phương hướng giải quyết. Trong khi đó, việc sửa luật để giải quyết vấn đề này sẽ rất lâu và mất nhiều thời gian. Do vậy, các ý kiến đề nghị, để giải quyết tình hình trước mắt, dự án nào thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật nào sẽ làm theo Luật đó về quy định liên quan đến Báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư.

Thay mặt Ủy ban thường vụ Quốc hội, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Pháp luật để hoàn thiện, bổ sung lại hồ sơ và dự thảo Nghị định để trình xin Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp sau vào tháng 8 tới.

THẢO NGUYÊN