Chính sách nêu trên được quy định tại Điều 14, dự thảo nghị định: “Số tiền phí trong lĩnh vực ngoại giao thực thu được để lại một phần để bù đắp chi phí hoạt động cung cấp dịch vụ, phục vụ công tác thu phí theo quy định; chi hỗ trợ sửa chữa thường xuyên, sửa chữa lớn tài sản, đổi mới thiết bị, hiện đại hóa công nghệ thông tin; chi đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và ngoại ngữ; chi bổ sung thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động”.
Theo lý giải của Chính phủ, kinh phí ngân sách Nhà nước bố trí chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu mua mới, xây dựng mới trụ sở của các Cơ quan Việt Nam ở nước ngoài, chưa thực hiện sửa chữa lớn, cải tạo các trụ sở hiện có. Mức sinh hoạt phí tối thiểu cho cán bộ, nhân viên và phu nhân/phu quân đi theo thực hiện theo quy định tại Nghị định số 157/2005/NĐ-CP ngày 23-12-2005 của Chính phủ, sau hơn 11 năm chưa được điều chỉnh tăng. Vì vậy, hiện nay mức sinh hoạt phí của cán bộ tại Cơ quan đại diện đang ở mức thấp so với mức sống trung bình tại đa số các địa bàn, đời sống cho cán bộ, nhân viên và gia đình đi theo gặp khó khăn. Để hạn chế, khắc phục một phần khó khăn, bất cập nêu trên, trong thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã sử dụng số tiền phí, lệ phí được để lại để hỗ trợ thu nhập cho cán bộ, nhân viên công tác tại Cơ quan đại diện.
Vì vậy, để tạo điều kiện cho các ngành có thêm nguồn kinh phí, chủ động hơn trong thực hiện nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu công tác đối ngoại Nhà nước ngày càng cao, trong điều kiện bố trí ngân sách Nhà nước còn khó khăn, Chính phủ đề nghị UBTVQH thống nhất với nội dung Điều 14 dự thảo nghị định.
Trình Báo cáo tổng hợp ý kiến của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội về vấn đề này, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cho biết, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ tiếp tục cho phép để lại một phần phí thu từ lĩnh vực ngoại giao để thực hiện một số nhiệm vụ và chi bổ sung nâng cao đời sống cho cán bộ, công chức, người lao động như quy định hiện hành.
Các ý kiến của đại biểu tham dự phiên họp đều bày tỏ sự thống nhất cao với đề nghị của Chính phủ. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nhấn mạnh, các đại sứ quán nước ngoài tại Hà Nội hầu hết đều rất hoành tráng, nhưng số cơ quan đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài có cơ sở vật chất xứng tầm là cơ quan đại diện ngoại giao không nhiều, thậm chí có cơ quan rất đơn sơ. Cán bộ làm việc ở các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài cũng gặp rất nhiều khó khăn do kinh phí hoạt động chưa đủ. Cùng với đó, do phải hoạt động theo nhiệm kỳ, nên người thân của cán bộ làm việc trong cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn, nhất là con cái của họ rất khó hòa nhập với môi trường giáo dục mới. Vì vậy, việc để lại một phần phí thu được trong lĩnh vực ngoại giao để cơ quan đại diện ngoại giao thực hiện nhiệm vụ và cải thiện đời sống cho cán bộ làm việc ở các cơ quan này là cần thiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định ủng hộ đề nghị của Chính phủ, vì cho rằng các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hoạt động trong môi trường quốc tế. Đặc biệt, trong thời bình, đối ngoại được coi là “mặt trận” hàng đầu.
Nhất trí với đề nghị của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, về lâu dài, cần đưa nội dung này vào luật. Nhất là khi sửa đổi, bổ sung Luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa XHCN Việt Nam ở nước ngoài cần tính đến chính sách với hoạt động đối ngoại và cán bộ ngoại giao. Chủ tịch Quốc hội lấy ví dụ, có những địa bàn khó khăn, cán bộ ngoại giao có khi cả nhiệm kỳ mới được về phép một lần. Học phí, viện phí cho cán bộ ngoại giao và người thân của cán bộ ngoại giao có nơi được miễn, có nơi không được miễn. Thường những nơi không được miễn lại có mức phí rất đắt đỏ. Do vậy, cần có chính sách hỗ trợ để cán bộ ngoại giao yên tâm công tác.
Kết luận về vấn đề này, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nói, UBTVQH đồng ý để lại một phần phí thực thu từ các hoạt động ngoại giao như cấp visa, passport tùy theo tình hình thực tế mỗi năm. Tuy nhiên, các khoản thu, chi đều phải dự toán và phải được Quốc hội thông qua.
Tin, ảnh: CHIẾN THẮNG