Nghị quyết chỉ rõ: Trong xây dựng và thực hiện các chính sách phát triển kinh tế-xã hội, quan tâm thích đáng đến các tầng lớp, bộ phận yếu thế trong xã hội, đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, khắc phục xu hướng gia tăng phân hóa giàu-nghèo, bảo đảm sự ổn định và phát triển xã hội bền vững. Cụ thể hóa chủ trương nêu trên, Đảng ta đã đề ra những nội dung cơ bản của chính sách dân tộc, như: Chính sách về phát triển kinh tế vùng các dân tộc thiểu số; chính sách xã hội tập trung vào các vấn đề giáo dục-đào tạo, văn hóa, y tế; chính sách liên quan đến quốc phòng-an ninh; chăm lo, xây dựng khối đoàn kết dân tộc...  

Quán triệt, thực hiện tốt chủ trương, chính sách công tác dân tộc của Đảng và Nhà nước, xuất phát từ đặc điểm của tỉnh Quảng Ninh nằm ở phía Đông Bắc Tổ quốc, có vị trí chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng-an ninh. Đồng bào dân tộc thiểu số tuy chỉ chiếm 12,52% dân số, nhưng cư trú phân bố trên 85% diện tích đất tự nhiên của tỉnh và tập trung chủ yếu ở các huyện miền núi có vị trí trọng yếu về chính trị, quốc phòng-an ninh, kinh tế và đối ngoại. Từ đặc điểm đó, quán triệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, tỉnh Quảng Ninh xác định: Quan tâm đầu tư phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, gắn với tăng cường tiềm lực quốc phòng-an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới; động viên, khích lệ đồng bào các dân tộc tích cực hưởng ứng, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, tự vươn lên thoát nghèo, khắc phục tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước.

Để thực hiện hiệu quả chủ trương trên, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành các chỉ thị, nghị quyết về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng miền núi, biên giới. Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về công tác dân tộc trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội nhanh, bền vững gắn với bảo vệ vững chắc quốc phòng-an ninh tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030".

Thường trực Tỉnh ủy chỉ đạo Ban Dân vận Tỉnh ủy phối hợp với các ban, ngành của tỉnh tham mưu xây dựng Đề án “Xây dựng các điểm dân cư tập trung, bố trí việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới, bảo vệ và phát triển rừng vành đai đến năm 2020”. Ban Dân vận Tỉnh ủy phối hợp với các ngành, các tổ chức chính trị-xã hội huy động lực lượng hỗ trợ đồng bào vùng dân tộc thiểu số tham gia phát triển kinh tế-xã hội. Căn cứ đặc điểm, tình hình cụ thể, các đơn vị đảm nhận giúp đỡ địa phương về nhân lực, hỗ trợ kinh phí và tham gia vào một số lĩnh vực như: Xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội của địa phương, xây nhà ở cho hộ nghèo; hỗ trợ giống, vốn, vật nuôi, cây trồng, chuyển giao kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, thu nhập của người dân... Ngoài ra, tỉnh còn triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ người dân thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững; hỗ trợ trang thiết bị giáo dục, y tế, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ môi trường, thực hiện các phong trào, chính sách xã hội. Các ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh vận động nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện nếp sống văn hóa...

Thực hiện các chủ trương trên, đến hết năm 2016, 100% xã có đường ô tô được cứng hóa đến trung tâm; 100% xã có đủ cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung tâm học tập cộng đồng, có trạm y tế đạt chuẩn; 95% số hộ dân ở các xã đặc biệt khó khăn được sử dụng điện lưới quốc gia; 85% hộ dân nông thôn, miền núi được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh… Tình hình an ninh chính trị, quốc phòng khu vực biên giới, đồng bào dân tộc thiểu số được giữ vững và tăng cường; khu vực phòng thủ tỉnh được xây dựng vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, chúng tôi thấy rằng, để thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII về chính sách dân tộc bảo đảm cho sự phát triển bền vững về kinh tế-xã hội, văn hóa, quốc phòng-an ninh, các cấp, ngành, các địa phương cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác dân tộc và chính sách dân tộc. Phát huy nội lực, xã hội hóa các nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội vùng dân tộc, miền núi, biên giới, biển đảo gắn với củng cố quốc phòng-an ninh. Các cấp, ngành tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc thiểu số của Trung ương và các chính sách đặc thù của tỉnh, thành phố hiện hành. Huy động mọi nguồn lực để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, giải quyết kịp thời những vấn đề, bất cập nảy sinh. Ưu tiên phát triển hạ tầng các xã khu vực III, những thôn, bản đặc biệt khó khăn, các xã mới ra khỏi diện khu vực III, các xã biên giới. Cùng với đó là phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng; ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nhất là những vùng sản xuất tập trung, chuyển từ sản xuất quy mô nhỏ lẻ, manh mún sang quy mô lớn, mang tính sản xuất hàng hóa.

Các tỉnh, thành phố cần huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; tăng cường công tác vận động, tranh thủ người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các tổ chức đoàn thể chủ trì phối hợp vận động người dân xóa bỏ các tập tục lạc hậu; thực hiện đời sống văn hóa mới ở thôn, bản. Phối hợp xây dựng các cụm dân cư tập trung gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Tăng cường công tác bồi dưỡng, giáo dục kiến thức quốc phòng-an ninh cho các đối tượng ở vùng miền núi, dân tộc thiểu số để nâng cao nhận thức về nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng chiến lược phòng thủ khu vực, nền quốc phòng toàn dân, gắn với xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc ngay từ cơ sở để bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, biển đảo. Tiếp tục xây dựng, phát triển các khu kinh tế kết hợp quốc phòng-an ninh. Tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và cụm dân cư theo mô hình cụm dân cư kinh tế quốc phòng khu vực vành đai biên giới. Tổ chức vận động đồng bào tự giác tham gia tổ tự quản đường biên, cột mốc biên giới. Cùng với đó, các bộ, ngành Trung ương chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quan tâm đào tạo nghề phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; có chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, nhân dân các xã biên giới địa bàn xung yếu về quốc phòng-an ninh không thuộc diện xã, thôn đặc biệt khó khăn...

Thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp; huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống; thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc chính là cơ sở, điều kiện tạo sự phát triển bền vững của đất nước.

ĐỖ THỊ HOÀNG, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh