Đồng hành trên nhiều lĩnh vực phát triển

Chủ trương nhất quán coi trọng nguồn lực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước được hiện thực hóa một cách sinh động, thể hiện rõ nhất là sự kết nối giữa kiều bào với trong nước ngày càng chặt chẽ, đạt hiệu quả thiết thực. Sự tham gia của người Việt Nam ở nước ngoài vào đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước ngày càng rõ rệt và sôi nổi hơn. Kiều bào trực tiếp tham gia tư vấn, đồng hành với các lãnh đạo, các cơ quan trong nước và địa phương trên nhiều lĩnh vực. Hiện có 4 kiều bào từ Mỹ, Nhật Bản, Singapore, Pháp tham gia Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ. Và Việt Nam bước đầu xây dựng được một cơ sở dữ liệu về kiều bào để khi cần có thể huy động nhanh chóng nguồn lực đáng kể này.

Các chính sách cụ thể nhằm thu hút, phát huy nguồn lực trí tuệ của đội ngũ trí thức, doanh nhân kiều bào của Đảng, Nhà nước góp phần tập hợp được một lực lượng ngày càng đông đảo, đóng góp xây dựng quê hương. Năm 2017, ước tính số lượng trí thức kiều bào trở về nước khoảng 300 lượt và tham gia vào nhiều hoạt động trong một số lĩnh vực đang là xu thế như kinh tế số hóa hay công nghệ mới. Ngoài ra, đội ngũ này cũng đề xuất nhiều ý tưởng trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, khởi nghiệp, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật cao, giáo dục, y tế, môi trường... thông qua một loạt các sự kiện do chính kiều bào tổ chức phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước. Trong đó phải kể tới sự tham gia của Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) với việc tổ chức một loạt hội thảo chuyên đề về kinh tế số hóa tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh trong năm 2017 và đầu năm 2018. Tại các diễn đàn này, nhiều trí thức, doanh nhân kiều bào đã đóng góp ý kiến tâm huyết, gợi mở những giải pháp hữu ích cho Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh thế giới đang tiến vào cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Thông qua chuỗi sự kiện này, lần đầu tiên, đội ngũ trí thức Việt Nam trên toàn cầu đã có sự kết hợp và bắt tay với các trí thức, doanh nghiệp trong nước hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam đón đầu cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Trí thức trẻ kiều bào mong có môi trường phát huy ý tưởng

Theo Đinh Việt Tùng, trí thức trẻ sống tại Paris (Pháp), các trí thức trẻ Việt Nam hiện ở nước ngoài phần lớn đều mong muốn trở về đóng góp cho Việt Nam trên nhiều lĩnh vực. Nhưng mối quan tâm hiện tập trung vào lĩnh vực đang là xu thế chung của thế giới, đó là kinh tế số hóa. Anh cho rằng, Việt Nam cần phải làm sao để đón đầu được sự phát triển chung của thế giới và khu vực trong lĩnh vực này. Việc đề ra chính sách, có kế hoạch và lộ trình lâu dài để phát triển theo hướng này của Chính phủ là đúng đắn.

Nhưng làm sao để thu hút được nhiều trí thức trẻ trở về đóng góp cho đất nước trong lĩnh vực đó? Đinh Việt Tùng chia sẻ: “Thực ra, nhu cầu của các bạn trẻ không phải quá nhiều. Các bạn đơn giản mong muốn có một môi trường để phát huy ý tưởng của mình, có nơi lắng nghe và trao đổi các sáng kiến để có thể áp dụng ở Việt Nam”.

Năm 2017 cũng được ghi nhận là năm có nhiều bạn trẻ kiều bào sinh ra, lớn lên và học tập ở nước ngoài, sau khi tốt nghiệp và có kinh nghiệm đã tình nguyện, xung phong trở về nước để làm việc. Đó là câu chuyện về một kiều bào trẻ từ chối mức thu nhập cao ở nước ngoài để về nước nghiên cứu phương pháp quản lý y tế bằng công nghệ thông tin. Hay câu chuyện về một kiều bào Ba Lan thuộc thế hệ thứ hai sinh ra và lớn lên ở nước ngoài đang cùng bạn bè thực hiện dự án nghiên cứu trồng và sản xuất cây dược liệu phục vụ đời sống nhân dân, hạn chế một số bệnh nhiễm khuẩn thường gặp...

Không chỉ dừng lại ở việc đóng góp những ý tưởng hay đề xuất sáng kiến, kiều bào còn bắt tay thực hiện những dự án hữu ích trong nước, như Dự án “Đồng hồ nước thông minh” của TS Nguyễn Thanh Mỹ, kiều bào Canada, hay Dự án “Đại học kinh tế đẳng cấp quốc tế” của GS Lê Văn Cường... Hay Hội nghị thường niên các nhà khoa học do GS Trần Thanh Vân chủ trì đang tạo được sức lan tỏa và thu hút ngày càng đông đội ngũ trí thức kiều bào tham gia hiến kế, mang lại những tri thức, kiến thức tân tiến và hữu ích cho Việt Nam.

Chú trọng lợi ích của kiều bào, thắt chặt sợi dây gắn bó

Các chính sách đúng đắn về người Việt Nam ở nước ngoài không chỉ góp phần huy động hiệu quả nguồn lực ngoài nước cho phát triển kinh tế mà còn củng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Công tác về người Việt Nam ở nước ngoài không chỉ chú trọng mục tiêu vì sự phát triển đất nước mà còn chú trọng đến những lợi ích của kiều bào, càng thắt chặt sợi dây gắn bó, mối quan tâm và ý thức trách nhiệm của kiều bào với quê hương.

Năm 2017 cũng ghi nhận công tác về người Việt Nam ở nước ngoài đã tạo được sự lan tỏa trong các cấp, các ngành, thông suốt từ trên xuống dưới. Các bộ, ngành, cơ quan của Chính phủ và các địa phương đều xây dựng chương trình hành động về người Việt Nam ở nước ngoài. Qua đó, bà con trở về được hỗ trợ bằng các thủ tục thông thoáng, cởi mở để yên tâm làm ăn, sinh sống. Các kiến nghị của bà con kiều bào về thị thực, pháp lý, thông tin, thủ tục đầu tư... đều được giải quyết cơ bản và đang ngày càng theo hướng tốt hơn, tạo tâm lý phấn khởi cho bà con. Như ở Bà Rịa-Vũng Tàu, lãnh đạo tỉnh đã mở đường dây nóng cho nhà đầu tư kiều bào có thể gọi điện phản ánh bất cứ lúc nào. Nguyện vọng của nhiều kiều bào được mang hai quốc tịch tiếp tục được quan tâm và các cơ quan chức năng đang khắc phục những bất cập để thúc đẩy quá trình này.

Không chỉ trong nước mà cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn được sự quan tâm của các lãnh đạo cấp cao thể hiện qua các cuộc tiếp xúc ngoại giao. Các nhà lãnh đạo Việt Nam luôn đề nghị lãnh đạo nước sở tại tạo điều kiện cho cộng đồng người Việt Nam làm ăn ổn định và phát triển. Chưa bao giờ phong trào dạy và học tiếng Việt được phát triển như hiện nay ở các nước có cộng đồng người Việt Nam sinh sống. Thậm chí ở đất nước châu Phi xa xôi Senegal cũng có những lớp học dạy tiếng Việt.  

Về nước cùng gia đình đón Tết cổ truyền năm nay, GS Yang Dao, một kiều bào có uy tín trong cộng đồng người Mông tại Mỹ, chia sẻ niềm vui được mời về tham dự Chương trình "Xuân quê hương 2018". Ông cho biết, sau khi di cư sang Mỹ, vợ chồng ông đã về Việt Nam hai lần vào các năm 2012 và 2017. Lần thứ ba trở về này, ông tự hào vì Việt Nam đã thay đổi rất nhiều. Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam có nhiều chính sách hỗ trợ và phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Lần về nước trước đó, trong cuộc tiếp của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, GS Yang Dao chia sẻ, bà con người Việt Nam tại Mỹ phần lớn đều có tình cảm gắn bó và luôn mong muốn trở về thăm quê hương Việt Nam. GS Yang Dao nói rằng, trong khả năng của mình, sẽ tiếp tục kết nối, phát huy tình đoàn kết của bà con người Mông cùng cộng đồng người Việt Nam tại Mỹ với quê hương để xây dựng đất nước ngày càng phát triển.

MỸ HẠNH