Sau một năm đủ thứ được mùa thì năm nay, mùa hoa trái xuân Tết đã rộ nở khắp miền, báo hiệu cho một năm mới thuận hòa, tươi tốt. Nhìn những đoàn xe, đoàn thuyền cập bờ sông Hồng nơi bến bãi Nhật Tân chở đào, quất đến và đi, tôi lại nhớ cảnh tàu xe, thuyền bè tấp nập, chất ngất hoa mai, hoa cúc, xoài, dừa, dưa hấu… trên các ngả sông Tiền, sông Hậu. Những ngày này, mai vàng, hoa trái từ đây đổ về TP Hồ Chí Minh, rồi ra Bắc và ngược lại, đào, quất từ Hà Nội, Hưng Yên, Nam Định… xuôi về Nam. Chưa năm nào dịch vụ vận chuyển hoa bung ra thuận lợi và nhiều như năm nay. Giá máy bay cũng vừa phải và người ta thực sự biết cách “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa”. Khi cuộc sống no đủ nhiều bề thì người ta càng cần đến niềm vui, tình yêu thương chia sẻ, càng có điều kiện để làm đẹp cho mình, cho người, cho cảnh sắc quê hương. Cũng chưa bao giờ thú chơi hoa trái, cây cảnh lan tràn mạnh như năm nay. Những quả dưa, dừa, bưởi được kỳ công tạo dáng lạ, khắc chữ chúc phúc chuyển qua lại các vùng miền. Sau những loại gạo thơm ngon truyền thống “tiến vua” được phục hồi và nhân rộng, lại đến cây cảnh đẹp và cam đỏ, bưởi đỏ “tiến vua” xuất hiện để về những nhà dân đây đó.
Nhưng ở đất nước bốn mùa xanh của chúng ta, hoa trái đâu chỉ là câu chuyện ngày xuân. Tết này tôi sẽ được về với mấy chốn quê nội, ngoại và ra Tết tôi muốn được đến với những làng hoa, huyện hoa gần xa. Quanh Hà Nội là những Đan Phượng, Phúc Thọ, Chương Mỹ, Mê Linh… Xa hơn một chút là Hưng Yên, Ninh Bình, Hòa Bình… Tôi nhớ lời hẹn của lãnh đạo tỉnh Hà Nam với người dân hồi trong năm là xuân này tất cả mọi làng, xã trong tỉnh Hà Nam đâu đâu cũng có đường hoa. Đường hoa nông thôn mấy năm lại đây trở thành chuyện quen thuộc, dung dị của mỗi người dân quê. Đến đường ra đồng cũng được trồng hoa hai bên. Mà lại có cả những vườn hoa giữa cánh đồng. Hóa ra, đó là một cách để dụ bướm tập trung vào, không mang sâu bệnh gây hại cho mùa màng… Vậy đấy, người nông dân bây giờ đâu còn phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Làm đất, gieo trồng, bón phân, diệt cỏ cho đến gặt, tuốt đều có máy móc làm thay. Còn vất vả nhưng cái thời làm ăn lam lũ như đang dần rời xa bà con. Thay vì đó là cung cách làm ăn theo các chuẩn mực hiện đại, là cảnh quê nhà cửa, đường sá khang trang, là tình quê thêm nồng đượm khi chung tay chăm sóc cho đường hoa, vườn tược, cánh đồng thêm xanh, thêm sạch và đẹp. Thông qua một Nhà nước kiến tạo theo quy luật, ý Đảng, lòng dân hội tụ đã bung nở sức sáng tạo muôn màu muôn vẻ trên mọi miền quê. Hương hoa hồn người đã bừng lên trên mọi thôn làng, ngõ phố.
“Người Việt Nam sẽ trở thành người công dân toàn cầu”-khi thấy Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu câu ấy giữa diễn đàn Liên hợp quốc, tôi liền nhớ ngay cảnh làm ăn sinh sống ở những làng quê tôi đã từng qua. Ngay người nông dân tay lấm chân bùn Việt Nam cũng đang chuyển vào vị trí công dân toàn cầu bằng cách làm nông sản chất lượng, an toàn theo những chuỗi sản xuất-tiêu thụ phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu đến nhiều quốc gia xa xôi. Một nền nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao đang hình thành, một gương mặt, cuộc sống nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu đã và đang lan tỏa.
Với thời gian mọi thứ đều đổi thay. Cái từ “thị trường khó tính” quen thuộc bấy lâu nay cũng đang dần lùi xa. Bên cạnh ta, đất nước Trung Hoa đang chuyển thành thị trường khó tính khổng lồ. Và ngay ở ta đây, khi tôi theo dõi từng bước mở rộng, phát triển nhanh chóng của các nhà bán lẻ lớn của đất nước thì đã thấy mọi hàng hóa họ bán ra tại Việt Nam cũng chính là thứ hàng hóa trên các siêu thị, cửa hàng ở Singapore hay Nhật Bản, Pháp, Hoa Kỳ… Việt Nam cũng phải và đã, đang trở thành thị trường khó tính với hàng trong nước, nước ngoài. Điều này diễn ra không chỉ với nông sản, hàng tiêu dùng mà cả với mọi công nghệ, dự án đầu tư. Thời số lượng đang đòi hỏi và bước sang thời của chất lượng bền vững. Thời kéo đầu tư nước ngoài bằng mọi cách giờ đã là chuyện ban sơ.
Hồng phúc của Đảng ta, dân tộc ta đã đến cùng tầm nhìn khoa học, phát triển. Sao năm xưa cả dải đất miền Trung nơi cát bỏng sỏi đá tưởng như muôn đời cằn cỗi, hoang hóa thì nay lại cho rau, cho quả, lại biến thành những khu nghỉ dưỡng, du lịch, vui chơi xanh tươi, tráng lệ. Sao đỉnh Fansipan quanh năm mây phủ bây giờ lại dặt dìu người đến tự muôn phương. Sao những bản làng xưa cũ bỗng thành điểm đến gần gũi… Có gì sinh động hơn, có gì vào lòng người hơn khi quyết sách đưa du lịch trở thành nền kinh tế mũi nhọn hầu như lập tức trở thành bức tranh hiện thực tươi rói từ Bắc chí Nam. Ngồi hàn huyên ở Hà Nội, Huế, phố cổ Hội An cùng đủ loại người bốn phương, lại gặp họ giữa miền sông nước Cửu Long, giữa những dải rừng biên giới hay những hòn đảo xa xôi trên Biển Đông, mới thấy sức quyến rũ thẳm sâu của nước mình, dân mình. Sự thân thiện, mến khách phải chăng chính là một thứ sức mạnh mềm để xây dựng và bảo vệ non sông đất nước muôn đời ông cha đổ máu giữ gìn.
Càng hội nhập sâu vào đời sống quốc tế, càng học hỏi, càng vươn lên, ta càng hiểu rõ mình. Rõ là năng suất lao động của ta còn hạn chế; kinh tế, đầu tư công, khoa học kỹ thuật, đào tạo nhân lực chưa đạt được như mong muốn và những cố gắng, an sinh xã hội nhiều mặt chưa tương xứng với nhịp điệu phát triển… Song, không khí xã hội phấn chấn, hứng khởi bởi cái tốt, cái đẹp nảy nở nơi nơi mỗi ngày; bởi cái xấu, cái ác đã và đang được đẩy lùi, trừng trị… Và bởi ai có làm là đều có ăn, việc mới tưởng khó song cứ xắn tay cùng làm là từng ngày, từng bước đều dẫn đến thành công. Công nghệ cao, công nghệ 4.0, những yêu cầu khắt khe, chặt chẽ của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đều đã bén rễ, nảy mầm. Những làn sóng khởi nghiệp, trào lưu sống xanh, tình nguyện đã và đang dâng lên trong tuổi trẻ. Công dân Việt Nam-công dân toàn cầu đang nổi nét, gây ấn tượng với bạn bè bốn biển năm châu.
Xã hội của chúng ta là xã hội vì con người, do con người. Chúng ta vẫn đang phải đối mặt với ngưỡng thu nhập trung bình, nguy cơ tụt hậu mặt này, mặt khác vẫn tồn tại, thách thức, song con người ngày mỗi thêm cởi mở, tiến bộ. Tôi đọc lại tài liệu của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) công bố tại Hà Nội ngày 17-10-2018 về “Các chỉ số phát triển con người: Cập nhật thống kê năm 2018 của Việt Nam”. Tài liệu này nêu rõ: Việt Nam đạt được tiến bộ về giảm nghèo đa chiều, giúp 6 triệu người thoát nghèo trong 4 năm (2012-2016). Chỉ số phát triển con người Việt Nam thuộc nhóm trung bình cao. Năm 2017, chỉ số đạt 0,694-chỉ số này đứng thứ 116/189 nước cùng xếp hạng năm 2016. Việt Nam chỉ cần 0,006 điểm để nâng hạng lên mức phát triển con người cao.
Những con số, những đánh giá trên chỉ là một phần trong những cách nhìn về thực tế Việt Nam. Chúng ta luôn không tự bằng lòng, không say sưa vì chiến thắng, thành công, song chúng ta tự hào, tự tin về hướng đi, hành động của chính mình. Cuộc sống mỗi ngày mới lên, song chúng ta biết có những con người vẫn đang đeo đuổi những “giấc mơ con” giàu có và quyền lực bất chính để hơn người, vẫn có những con người thụ động trôi đi theo những mạch chảy quen thuộc, dễ dãi, dựa dẫm, trông chờ. Vẫn còn đây đó sự ngại khó, ngại đấu tranh, thậm chí ngại cả nói lên những thắc mắc, bất ưng, ngại đề đạt, dễ thỏa hiệp, thoái lui… Hiện tượng “trên nóng dưới lạnh”, tính tích cực, chủ động trong bộ máy mà các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã thẳng thắn nhắc nhở, phê bình là thế. Đổi mới là liên tục, đồng bộ, chúng ta bước vào năm 2019-Kỷ Hợi trong xu thế đi lên mạnh mẽ. Mọi điều toan tính riêng lẻ, mọi biểu hiện lừng chừng phải được gạt sang một bên. Cái mới là cái khó, “Quyết tâm một, biện pháp mười”-Bác Hồ đã dặn và chúng ta đã làm theo lời Bác mà thành công nối tiếp thành công. “Trước hết, nói về Đảng”-Người đã để lại trong Di chúc thiêng liêng những lời ấy cũng như trong cả cuộc đời Người đã luôn nhìn về vận nước, thế nước như thế. Bởi Đảng là khởi nguồn, là trọng trách lớn lao để đất nước bừng sáng lên hương hoa hồn người.
Tùy bút của MẠNH HÙNG