Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc chất vấn tại Phiên họp thứ 13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội .
Chất vấn ngắn gọn, trả lời rõ ràng
Trong phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị, để đảm bảo chất lượng phiên chất vấn, các đại biểu Quốc hội căn cứ vào nội dung phiên họp để chất vấn ngắn gọn, đi vào thẳng vấn đề. Đồng thời đề nghị các thành viên Chính phủ trả lời rõ ràng, không né tránh, nêu rõ giải pháp, lộ trình khắc phục giúp cho đồng bào, cử tri theo dõi, giám sát.
Tiếp đó, dưới sự điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, phần chất vấn và trả lời chất vấn tập trung vào các nhóm vấn đề: Công tác quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc đô thị, hạ tầng kỹ thuật đô thị; việc hướng dẫn, kiểm tra, quản lý sử dụng đất xây dựng đô thị theo quy hoạch và kế hoạch phát triển gắn với giao thông đô thị.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu về vấn đề quản lý quy hoạch đô thị, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, quy hoạch đô thị vừa qua được quan tâm cả về xây dựng thể chế, tổ chức thực hiện, bước đầu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong quy hoạch đô thị còn có những hạn chế, trong đó nổi bật là chất lượng lập quy hoạch, tầm nhìn chưa đảm bảo, chưa phù hợp thực tiễn, tính khả thi chưa tốt...; sự đồng bộ giữa các loại quy hoạch; quy hoạch chưa tính tới nguồn lực, tiến độ thực hiện... dẫn tới tình trạng quy hoạch treo... Nguyên nhân do các cơ quan quản lý nhà nước chưa làm đúng chức trách của mình, chưa công khai, minh bạch thông tin quy hoạch.
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng thẳng thắn thừa nhận việc thường thực hiện chậm hoặc thực hiện không đồng bộ, chắp vá trong tổ chức thực hiện quy hoạch. Bên cạnh đó, việc giám sát của cộng đồng, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm còn hạn chế... dẫn tới những hệ lụy cụ thể về phát triển đô thị như: Ùn tắc giao thông, sử dụng đất không hiệu quả, vi phạm cấp phép xây dựng, lấn chiếm đất đai.
Trong quy hoạch, về tổng thể chúng ta thực hiện tốt, nhưng trong một số trường hợp cụ thể có dấu hiệu của trục lợi, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nhìn nhận. Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng nhận trách nhiệm về tính toán các tiêu chí phát triển trong xây dựng quy hoạch; thủ tục trình tự quy hoạch còn phức tạp, còn nặng về mục tiêu quản lý, thiếu tính khả thi...
Bộ trưởng cho biết, tới đây Bộ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội hoàn thiện các quy định, thể chế về quy hoạch đảm bảo nâng cao chất lượng, chống lãng phí trong quy hoạch. Cụ thể, Bộ sẽ rà soát lại các phương pháp tính, các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan để sửa đổi, loại bỏ một số thủ tục, quy trình không cần thiết, trùng lặp, mâu thuẫn; đồng thời tăng cường phối hợp với các địa phương trong tổ chức, theo dõi thực hiện quy hoạch đặc biệt trong công tác thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn tình trạng điều chỉnh quy hoạch tùy tiện, ngăn chặn lợi ích nhóm nhằm trục lợi quy hoạch; tăng cường sự giám sát của nhân dân trong xây dựng, thực hiện quy hoạch....
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà phát biểu. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Tình trạng xây dựng trái phép còn rất lớn
Thời gian qua tình trạng xây dựng không phép, trái phép đã có xu hướng giảm, nhưng vẫn còn rất lớn. Đây là thực tế có thật, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nói. Do vậy, cần tăng cường quản lý, nhất là tại các đô thị lớn như Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh...
Nguyên nhân là do việc cấp phép còn hạn chế, chủ đầu tư cố tình vi phạm giấy phép, cơ quan quản lý nhà nước thanh tra, kiểm tra không kịp thời, xử lý vi phạm không dứt điểm. Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận trách nhiệm của Bộ và Bộ trưởng, đồng thời nêu các giải pháp về việc hoàn thiện các quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; đổi mới mô hình, nâng cao chất lượng thanh tra xây dựng; hoàn thiện chế tài xử lý, đủ khả năng răn đe; đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về xây dựng.
Trả lời chất vấn của đại biểu về khi nào chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, trái phép? Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thẳng thắn chia sẻ: Đây là vấn đề khó, cần có sự phối hợp rất đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp các ngành, giữa Trung ương với địa phương, Bộ sẽ đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra nhất là tại một số công trình, dự án quy mô sử dụng đất lớn.
Về tình trạng lấn chiếm đất đai trong đô thị, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết có tình trạng sử dụng đất trong đô thị chưa hiệu quả, đặc biệt là tình trạng nôn nóng, mở rộng diện tích đô thị, dẫn tới việc lấn chiếm và phân tán, sử dụng đất chưa hiệu quả... Vì vậy thời gian tới cần đổi mới cơ chế quản lý để nâng cao hiệu quả sử dụng đất đô thị.
Chia sẻ thêm vấn đề này, Bộ trưởng nhấn mạnh trách nhiệm quản lý đất đai của các tổ chức, cá nhân được giao quyền sử dụng đất đô thị. Cụ thể, đất công ở đô thị đã giao cho xã, phường quản lý, song cơ sở quản lý chưa đúng quy định của pháp luật, cũng như chưa tập trung quản lý được đất phát sinh từ các bãi bồi ven sông...
Về ùn tắc giao thông đô thị, Bộ trưởng thừa nhận nguyên nhân cấp phép xây dựng các khu đô thị, các chung cư cao tầng chưa hợp lý dẫn tới quá tải hạ tầng. Mặc dù các văn bản pháp luật về quy hoạch xây dựng đã quy định cụ thể, kỹ lưỡng (về mật độ, hệ số, chỉ giới sử dụng đất, chỉ tiêu xây dựng, cảnh quan, kiến trúc...) song chưa được thực hiện nghiêm trong xây dựng quy hoạch hoặc triển khai thiếu đồng bộ quy hoạch... Trước mắt, các địa phương phải tuân thủ nghiêm quy hoạch chi tiết trong phê duyệt đầu tư các dự án, có kế hoạch thực hiện đồng bộ hạ tầng khi xây dựng các khu dân cư.
THU HÀ