Kỳ vọng vào thế hệ trẻ hôm nay

Trung tướng Đặng Quân Thụy.

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí! Đồng chí tham gia hoạt động cách mạng từ khi nào?

Trung tướng Đặng Quân Thụy: Năm 1941, tôi thi đỗ vào Trường Bưởi (Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội ngày nay). Thời kỳ đó, tuy bề ngoài tình hình vẫn bình thường, thầy trò vẫn lên lớp học hành đều đặn, nhưng phong trào chống Pháp và Nhật đã hình thành bí mật trong trường và có ảnh hưởng tới một số học sinh, trong đó có tôi. Năm 1943, Mỹ ném bom vào quân Nhật ở Việt Nam. Người Pháp lúc đó chủ trương sơ tán các trường học ở Hà Nội ra một số tỉnh. Lớp học của chúng tôi được sơ tán ra Hà Đông. Tại đây, tháng 10-1944 tôi được giới thiệu kết nạp vào Việt Minh. Tổ Việt Minh chúng tôi được phân công bí mật tuyên truyền, vận động một số bạn bè và người thân trong gia đình ủng hộ cách mạng. Những người được tuyên truyền đều bày tỏ tinh thần hoan nghênh các chính sách của Việt Minh, sẵn sàng ủng hộ cách mạng.

Ngày 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp, chúng tôi nhận được lời kêu gọi đăng trên Báo Cứu quốc “vùng lên đánh đổ phát xít Nhật”. Thực hiện chủ trương đó, tổ chúng tôi cùng một số tổ khác đã tổ chức đi dán truyền đơn kêu gọi ủng hộ Việt Minh, đánh đổ phát xít Nhật ở một số phố của Hà Nội. Thời gian này, công tác tuyên truyền về cách mạng của chúng tôi không còn bó hẹp trong học sinh, sinh viên mà đã lan rộng ra các thành phần khác. Chúng tôi cùng một số đoàn viên, thanh niên cứu quốc khác đi về nông thôn và vào các nhà máy. Tôi nhớ nhất là lần đột nhập vào xưởng sửa chữa ô tô Avia của Pháp (ở phố Ngô Quyền, quận Hoàn Kiếm ngày nay). Tôi được giao một khẩu súng ngắn để bảo vệ tổ công tác và theo dõi tình hình chung, một đồng chí đứng lên bàn để diễn thuyết và hô khẩu hiệu đả đảo phát xít Nhật, ủng hộ Việt Minh, kêu gọi mọi người vùng lên giành độc lập. Anh em công nhân vỗ tay và hoan hô nhiệt liệt. Hoàn thành nhiệm vụ, toàn tổ nhanh chóng rút lui. Có thể nói, đây là việc làm đầu tiên của tôi trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng ở nơi đông người, là kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời làm cách mạng của tôi. Ngày 17-8-1945, nhân cuộc mít tinh do chính quyền bù nhìn tổ chức ở Hà Nội, các tổ Việt Minh theo phân công đã giành được micro, chiếm lễ đài và giương cờ Việt Minh ở trước Nhà hát Lớn Hà Nội để tuyên truyền về Việt Minh và kêu gọi khởi nghĩa vào ngày 19-8-1945.

Mít tinh tại Nhà hát Lớn Hà Nội ngày 19-8-1945.

PV: Không khí của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tại Hà Nội diễn ra như thế nào, thưa đồng chí?

Trung tướng Đặng Quân Thụy: Sáng sớm 19-8-1945, theo lời kêu gọi, chúng tôi cùng một số thanh niên đi vận động bà con ở khu vực phố Huế và các phố lân cận tham gia biểu tình. Nhân dân tập trung rất đông ở các địa điểm quy định, tổ chức thành đoàn, hàng ngũ chặt chẽ, diễu hành qua các phố rồi tập trung trước cửa phủ khâm sai Bắc Kỳ, vẫy cao cờ đỏ sao vàng và hô vang các khẩu hiệu đả đảo chính quyền bù nhìn với khí thế cách mạng hừng hực, làm hậu thuẫn cho các lực lượng vào chiếm phủ khâm sai. Tinh thần nhân dân mỗi lúc một cao như nước lũ tràn bờ, không gì ngăn cản nổi. Cuộc đánh chiếm phủ khâm sai của chính quyền bù nhìn diễn ra khá nhanh chóng. Trong phạm vi cả nước, cuộc nổi dậy giành chính quyền của nhân dân ta đã thành công rực rỡ. Sau ngày 19-8, tôi và một số anh em trong tổ chức hăng hái tham gia các đội tự vệ khu phố, lập trật tự trị an, đồng thời tham gia một số cuộc họp với nhân dân để tuyên truyền các chủ trương, chính sách của chính quyền mới giành được. Sinh hoạt của các đội tự vệ rất chặt chẽ, có phân công công việc cần tiến hành để sẵn sàng chuẩn bị cho ngày 2-9-1945.

PV: Từ thực tiễn đấu tranh cách mạng, đồng chí muốn nói gì với thế hệ trẻ ngày nay?

Trung tướng Đặng Quân Thụy: Ngày nay, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới rất cao. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, chúng ta có những thuận lợi, cơ hội, song cũng còn nhiều khó khăn, thách thức. Thành công của Cách mạng Tháng Tám rất quý báu. Nhờ đường lối đúng đắn, nắm vững thời cơ và phát huy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc nên Cách mạng Tháng Tám đã thành công. Vì vậy, cán bộ, đảng viên phải tích cực nghiên cứu, vận dụng tốt những bài học lịch sử trong Cách mạng Tháng Tám vào thực tiễn. Đối với thế hệ trẻ, cần ghi nhớ sự hy sinh, cống hiến to lớn của các thế hệ cha ông, sống xứng đáng với những hy sinh cao cả đó. Cùng với việc học tập nâng cao trình độ văn hóa, kiến thức chuyên môn, cần đặc biệt chú trọng học tập chính trị, rèn luyện đạo đức cách mạng, mỗi người phải phấn đấu là một tấm gương sáng về đạo đức, phong cách. Đạo đức cách mạng là cốt yếu của người cán bộ, đảng viên. Thế hệ trước đây đã làm nên kỳ tích Cách mạng Tháng Tám, đánh thắng thực dân, đế quốc để giải phóng dân tộc, mang lại hạnh phúc cho nhân dân, vì thế, tôi tin rằng thế hệ trẻ ngày nay sẽ làm nên kỳ tích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

NGUYỄN VŨ (thực hiện)