Giá trị trường tồn của "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản"

Là cương lĩnh cách mạng của giai cấp vô sản thế giới, đồng thời là tác phẩm lý luận sâu sắc, “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” đã trình bày nhiều luận điểm và nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa cộng sản khoa học. Khẩu hiệu được C.Mác và Ph.Ăng-ghen nêu ra trong Tuyên ngôn: “Vô sản tất cả các nước, đoàn kết lại!”, sau được V.I.Lê-nin phát triển thành khẩu hiệu: “Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức, đoàn kết lại!”, đến nay vẫn là hồi kèn tập hợp lực lượng trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.

Vì sao “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” lại có vai trò quan trọng đối với tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại như vậy? V.I.Lê-nin đã đánh giá: “Cuốn sách mỏng ấy có giá trị bằng hàng bộ sách, tinh thần của nó đến bây giờ vẫn cổ vũ và thúc đẩy toàn thể giai cấp vô sản có tổ chức và chiến đấu trong thế giới văn minh”. Những nguyên lý trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” mang tính chất phổ biến, cả về mặt lý luận và về mặt thực tiễn, đã chỉ ra biện chứng khách quan của lịch sử: “Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”⁽¹⁾. Đồng thời vạch ra con đường, biện pháp và lực lượng đảm nhiệm vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, với bộ tham mưu chiến đấu là Đảng Cộng sản, nhằm đấu tranh lật đổ chế độ áp bức, bóc lột của chủ nghĩa tư bản, xây dựng một xã hội mới văn minh, tiến bộ hơn-xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.

Vì những lẽ đó, cho nên kể từ khi “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” được C.Mác và Ph.Ăng-ghen soạn thảo xong vào tháng 2-1848 và xuất bản lần đầu tiên vào trung tuần tháng 3 năm ấy, các thế lực phản động cùng những phần tử cơ hội chính trị, xét lại trên thế giới luôn chĩa mũi nhọn công kích, phản bác vào tác phẩm Tuyên ngôn bất hủ của những người cộng sản. Đặc biệt, từ sau khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Đông Âu và Liên Xô (trước đây) sụp đổ, các thế lực thù địch càng hung hăng tìm mọi thủ đoạn công kích một cách trắng trợn, hiểm độc vào Chủ nghĩa Mác - Lê-nin và chủ nghĩa xã hội, tìm mọi cách xóa bỏ những nguyên lý phổ biến của Chủ nghĩa Mác, mà phần lớn được trình bày trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”.

Lúc sinh thời, V.I.Lê-nin đã nêu tấm gương mẫu mực về sự trung thành và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” vào điều kiện cụ thể của nước Nga Xô-viết. Trong cuộc đấu tranh chống bọn cơ hội, xét lại và bảo vệ thành quả của Cách mạng Tháng Mười, V.I.Lê-nin rất coi trọng đấu tranh với mọi biểu hiện của chủ nghĩa giáo điều. Người đã tiên phong phá vỡ những quan niệm cũ kỹ về chủ nghĩa xã hội bằng việc đề ra Chính sách kinh tế mới (NEP), góp phần làm phong phú lý luận của Chủ nghĩa Mác. V.I.Lê-nin căn dặn: “Chúng ta không hề coi lý luận của Mác như là một cái gì đã xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm; trái lại, chúng ta tin rằng, lý luận đó chỉ đặt nền móng cho môn khoa học mà những người xã hội chủ nghĩa cần phải phát triển hơn nữa về mọi mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu đối với cuộc sống”⁽²⁾. V.I.Lê-nin còn chỉ rõ phương châm hành động của người cộng sản: “Phải chú trọng đến cuộc sống sinh động, đến những sự thật chính xác của hiện thực”⁽³⁾.

Tuy nhiên, trong những thập kỷ qua, có những Đảng Cộng sản sau khi đã giành được chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội, lại mắc phải căn bệnh giáo điều, rập khuôn máy móc, cho rằng các nguyên lý phổ biến mà C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã nêu trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” luôn tuyệt đối đúng ở mọi điều kiện, hoàn cảnh. Vì thế, họ không coi trọng nghiên cứu để bổ sung và phát triển cho phù hợp với tình hình cụ thể của mỗi nước, với điều kiện mới của tình hình thế giới; hoặc có những thế lực vin vào hiện tượng tan rã chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Đông Âu và Liên Xô trong những năm 90 của thế kỷ 20, từ đó tung ra nhiều quan điểm, luận điểm xuyên tạc, phủ nhận cực đoan Chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa xã hội hiện thực trên thế giới,

Vì vậy, những người cộng sản chân chính vận dụng “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” vào thực tiễn đấu tranh cách mạng và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước hiện nay cần phải hiểu thấu đáo và làm rõ: Những luận điểm, nguyên lý nào trước đây đúng, đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị; còn những luận điểm, nguyên lý nào trước đây đúng, nhưng do tình hình thế giới ngày nay đã có sự đổi thay lớn lao mà trước đây C.Mác và Ph.Ăng-ghen chưa dự đoán hết được, nên không còn phù hợp nữa mà cần có sự điều chỉnh, bổ sung, phát triển. Đó mới chính là thái độ khách quan, khoa học và cách mạng của người cộng sản chân chính. Điều này cũng hoàn toàn nhất quán với tinh thần phê phán cách mạng mà C.Mác và Ph.Ăng-ghen đã viết trong Lời tựa bản “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” cho bản tiếng Đức (xuất bản năm 1872). Tinh thần tư tưởng mà các nhà sáng lập chủ nghĩa cộng sản khoa học đã nhấn mạnh là: Học thuyết của các ông là học thuyết của sự phát triển, chứ không phải là một giáo điều mà người ta phải học thuộc lòng và lặp lại một cách máy móc.

Ở Việt Nam, từ những năm 1929-1930, những chiến sĩ cộng sản đã ghi chép từng trang “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” trên những mảnh giấy cuốn thuốc lá và chuyền tay nhau nghiên cứu ngay ở trong các nhà tù khắc nghiệt của thực dân Pháp. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên quyết đấu tranh ngăn ngừa, khắc phục mọi biểu hiện và ảnh hưởng của chủ nghĩa giáo điều, cơ hội, xét lại. Đồng thời, Đảng không ngừng quan tâm đến công tác nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn; luôn coi trọng giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng “như giữ gìn con ngươi của mắt mình”; phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; thường xuyên quan tâm, chăm lo đến xây dựng đội ngũ đảng viên, cán bộ vừa có đức, vừa có tài, vừa “hồng” và vừa “chuyên” theo tư tưởng và tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đó là biểu hiện sự trung thành và vận dụng sáng tạo của Đảng ta, là sự hiện thực hóa một cách sinh động những nội dung cơ bản “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” vào sự nghiệp cách mạng Việt Nam, nhằm thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vững bước trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Ths NGUYỄN ĐỨC THẮNG  (Viện Khoa học Xã hội Nhân văn Quân sự, Bộ Quốc phòng)

---------------------------------------------------------------------------------------------

[1] C.Mác và Ph.Ăng-ghen, Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.613.