Nhiều cán bộ, đảng viên đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, ý thức rèn luyện, tu dưỡng, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, tận tụy với công việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ, được quần chúng yêu mến, tín nhiệm.
Qua thực hiện các quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, đã tăng cường kỷ cương, kỷ luật của Đảng; góp phần đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” và “Một tấm gương sống có giá trị hơn cả trăm bài diễn văn tuyên truyền”.
Tuy nhiên, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương còn nhiều hạn chế, bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan tỏa lớn và chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Một số cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt ở các cấp, kể cả cán bộ cao cấp chưa xác định rõ trách nhiệm của mình, chưa thực sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, đã vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thực tế đó đòi hỏi cần có một quy định của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư và Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương trong công tác và trong cuốc sống.
Vì vậy, một trong những nội dung quan trọng mà Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã thảo luận và thống nhất cao việc ban hành Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương (Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25-10-2018). Việc Ban Chấp hành Trung ương ban hành quy định này không những nâng cao tính pháp lý so với các quy định trước đây do Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành, mà còn trực tiếp điều chỉnh sự nêu gương của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Đây là lần đầu tiên Ban Chấp hành Trung ương đưa ra thảo luận và ban hành Quy định này, nhằm đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, mà trước hết là các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương để làm gương cho cấp dưới và toàn Đảng học tập, noi theo.
Quy định của Trung ương lần này ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện và dễ kiểm tra, giám sát; đồng thời, nhấn mạnh trách nhiệm nêu gương của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, vì các đồng chí này là hạt nhân lãnh đạo của Đảng và sự gương mẫu của các đồng chí có tác động mạnh mẽ, sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân. Thực tế cho thấy, khi một đồng chí Ủy viên Trung ương có lời nói và việc làm đúng đắn, gương mẫu đi đầu trong công tác và sinh hoạt, sẽ tạo ra động lực lớn, có sức lôi cuốn mạnh mẽ đối với cấp dưới và đội ngũ cán bộ, đảng viên; góp phần quan trọng vào việc củng cố, tăng cường niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Ngược lại, nếu đồng chí nào có lời nói và hành động thiếu gương mẫu, nói không đi đôi với làm, có hành vi tham nhũng, tiêu cực, vi phạm các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sẽ tạo ra hình ảnh xấu, gây phản cảm trong Đảng, bức xúc trong dư luận xã hội và làm suy giảm niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với uy tín và vai trò lãnh đạo của Đảng.
Vì vậy, Quy định của Ban Chấp hành Trung ương nêu 8 nội dung mà từng đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải gương mẫu đi đầu thực hiện, trong đó nhấn mạnh về sự trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với Đảng và kiên quyết đấu tranh bảo vệ Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Ở mỗi vị trí công tác của mình, mỗi đồng chí phải hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; không làm bất cứ việc gì có hại cho Đảng, cho đất nước, nhân dân và lấy sự ấm no, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu của mình. Là cán bộ lãnh đạo, phải mở rộng dân chủ, sâu sát thực tiễn; thực sự là hạt nhân đoàn kết và phát huy trí tuệ của tập thể. Sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được phân công; tâm huyết, tận tuy với công việc; tích cực giải quyết dứt điểm các vấn đề phức tạp, bức xúc, tồn đọng kéo dài. Trong công tác cán bộ, phải giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ và thực sự công tâm, khách quan, công khai, minh bạch. Phải mẫu mực về đạo đức, lối sống; thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành với mọi người. Nghiêm túc tự phê bình và phê bình; thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh; không tranh công, đổ lỗi cho tập thể và người khác. Khi có sai sót phải dũng cảm nhận khuyết điểm và trách nhiệm; chủ động xin từ chức khi thấy mình không còn đủ điều kiện, năng lực, uy tín để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Cùng với những nội dung phải gương mẫu đi đầu thực hiện, Quy định nêu 8 nội dung mà từng đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải tự nghiêm khắc với mình và kiên quyết chống, trong đó nhấn mạnh, phải kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, cục bộ, bản vị; nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít. Chống tác phong, thái độ quan liêu, độc đoán, chuyên quyền, xa dân, vô cảm trước những khó khăn, bức xúc của nhân dân. Là cán bộ cấp cao không được định kiến, trù dập những người góp ý, phê bình mình; không được chủ trì tham mưu, ban hành cơ chế, chính sách trái chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng hoặc gây thiệt hại đối với lợi ích của Nhà nước, tập thể và công dân. Phải kiến quyết đấu tranh chống chạy hoặc tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền, chạy phiếu bầu, chạy phiếu tín nhiệm. Không được can thiệp không đúng thẩm quyền, trách nhiệm, trái quy định vào công tác cán bộ; đề bạt, bổ nhiệm, bố trí cán bộ không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, nhất là người nhà, người thân. Quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng, hối lộ dưới mọi hình thức và can thiệp không đúng thẩm quyền vào công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; trong việc thẩm định, phê duyệt, đấu thầu, chỉ định thầu các dự án; đấu giá đất đai, tài sản nhà nước. Lãng phí công quỹ, tài sản, phương tiện, nhân lực và thời gian làm việc; sống, sinh hoạt, tiêu dùng, giải trí xa hoa, lãng phí. Không được lợi dụng doanh nghiệp hoặc để doanh nghiệp lợi dụng nhằm vụ lợi; để vợ (chồng), bố, mẹ, con, anh, chị, em ruột lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của mình để vụ lợi...
Với quyết tâm chính trị cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự gương mẫu, đi đầu thực hiện Quy định 08 của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương sẽ tạo ra động lực lớn, có sức lan tỏa mạnh mẽ, sâu rộng trong Đảng và trong xã hội, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, tăng cường sự gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân.
NGUYỄN ĐỨC HÀ