Cần bổ sung các tiêu chí đánh giá hiệu quả dự án đầu tư công

Đẩy mạnh phân cấp, tăng cường hậu kiểm trong các dự án đầu tư công         

Chiều 16-11, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, các đại biểu dành nhiều quan tâm thảo luận về phạm vi sửa đổi của dự án luật, tiêu chí phân loại dự án đầu tư; điều kiện quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án; phân cấp thẩm quyền của các cơ quan trong thẩm định nguồn vốn…

Cụ thể, có ý kiến ủng hộ đề xuất của Chính phủ đặt tên gọi của dự thảo luật là Luật Đầu tư công (sửa đổi). Từ đó, sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư công nhằm tạo cơ sở pháp lý ổn định, khắc phục triệt để những khó khăn, yếu kém trong quản lý nhà nước về đầu tư công. Song có nhiều ý kiến đề nghị chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, chưa sửa đổi toàn diện. Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) cho rằng, vấn đề đầu tư công có nhiều vướng mắc phát sinh là do quy định của Luật Đầu tư công còn có những bất cập, song nguyên nhân chủ yếu là do tổ chức thực hiện luật chưa nghiêm. Mặt khác, luật mới có hiệu lực 3 năm; các văn bản hướng dẫn mới ban hành một năm trở lại đây nên việc đánh giá tác động triển khai thực hiện luật là chưa toàn diện, chưa đánh giá chính xác tính hiệu quả của luật. 

Góp ý cụ thể về quy định của dự án luật, đại biểu Bùi Văn Phương (đoàn Ninh Bình) đề nghị sửa đổi quy định về thủ tục phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công trung hạn hằng năm theo hướng dẫn đẩy mạnh phân cấp, tăng cường hậu kiểm nhằm đẩy mạnh tiến độ giải ngân dự án đầu tư công. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ giao tổng mức đầu tư vốn cho các bộ, ngành, địa phương kèm theo nhiệm vụ và tiêu chí nguyên tắc. Các đơn vị chịu trách nhiệm phân bổ chi tiết và báo cáo lại Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để theo dõi, kiểm tra, giám sát. Còn đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn TP Hà Nội) đề nghị ở lần sửa đổi này cần bổ sung các tiêu chí đánh giá hiệu quả dự án nếu được đầu tư, đồng thời cũng bổ sung các quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với hiệu quả đầu tư.

Quan tâm tới vấn đề công khai, minh bạch trong đầu tư công, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) nhấn mạnh, các quy định về công khai, minh bạch trong đầu tư công đã có nhưng rất chung chung. Đại biểu đề nghị cần quy định công khai chi tiết, đầy đủ toàn bộ hồ sơ dự án đầu tư để người dân được biết, trừ những dự án thuộc dạng bí mật nhà nước hay công trình quốc phòng-an ninh. “Nếu thực hiện công khai sẽ không còn những khuất tất trong quá trình thực hiện dự án. Đây cũng là cơ sở quan trọng để thực hiện quyền giám sát của người dân, Mặt trận Tổ quốc khi thực hiện giám sát đầu tư công”-đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Kết thúc phiên thảo luận, Quốc hội đã nghe Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội. Theo Phó thủ tướng, Luật Đầu tư công sau 3 năm thực hiện đã tạo bước chuyển biến căn bản trong tái cơ cấu đầu tư công, khắc phục tình trạng phân tán, dàn trải và nhất là nâng cao hiệu quả đầu tư công. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn có những vướng mắc, yếu kém, trong đó có vướng mắc về quy định pháp luật, yếu kém trong tổ chức thực hiện.

Về quan điểm sửa đổi luật lần này, Phó thủ tướng cho biết, Chính phủ thống nhất cần thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả đầu tư công, gắn với tái cơ cấu, thu chi ngân sách, phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền, cố gắng đơn giản nhất quy trình thủ tục, không đẻ ra những quy trình, thủ tục mới. Đồng thời, tăng cường kỷ luật kỷ cương ngân sách, tăng cường hậu kiểm, bảo đảm công khai minh bạch, có chế tài xử lý vi phạm. “Ngay cả những khâu buộc phải tiền kiểm, Chính phủ chủ trương quy định rất rõ thời gian thực hiện; trách nhiệm, thẩm quyền của các cấp, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong quản lý đầu tư công, tiếp thu các thông lệ quốc tế tốt nhất về đầu tư công, nghiên cứu xây dựng tiêu chí lựa chọn dự án, đánh giá hiệu quả đầu tư”-Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Còn băn khoăn về tên gọi dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia

Trong phiên làm việc buổi sáng, thảo luận về dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, nhiều đại biểu bày tỏ quan điểm về sự cần thiết ban hành luật, mong muốn luật được ban hành phải phù hợp với các quy định trong chiến lược toàn cầu của Liên hợp quốc, nhằm giảm tác hại của việc sử dụng rượu, bia. Song nhiều ý kiến còn băn khoăn về tên gọi của dự án luật.

Đại biểu Trần Quang Chiểu (đoàn Nam Định) nêu quan điểm, mục đích của luật là bảo vệ sức khỏe của nhân dân, vì thế đối tượng chịu sự tác động chính là người sản xuất và người tiêu dùng. Tên gọi cần hướng đến hành vi của người sản xuất và người sử dụng vì bản thân sản phẩm không có hại. Bởi vậy, đại biểu đề nghị tên luật là “Luật Kiểm soát đồ uống có cồn” hoặc “Luật Phòng, chống tác hại lạm dụng đồ uống có cồn”.

Không có cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, tên gọi của dự án luật như Ban soạn thảo đề xuất là hợp lý. Cụ thể, dự án luật không phải cấm rượu, bia mà là phòng, chống tác hại của rượu, bia, nghĩa là chỉ phòng những cái có hại. Có cùng quan điểm này, đại biểu Trương Thị Yến Linh (đoàn Cà Mau) bày tỏ, nếu sử dụng các khái niệm như phòng, chống đồ uống có cồn thì chưa rõ ràng, không mang tính chủ động trong phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Lê Thị Yến (đoàn Phú Thọ) nhận định thói quen uống rượu, bia đã có từ lâu đời, đang đóng góp 50.000 tỷ đồng/năm cho ngân sách và tạo ra việc làm cho 220.000 người. Tuy vậy, bia, rượu ảnh hưởng tới các mục tiêu phát triển bền vững mà Việt Nam đã cam kết. Làm sao để hạn chế tác hại của rượu, bia và lợi ích hài hòa của doanh nghiệp là một bài toán khó.

Giải trình một số vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, đây là luật khó, có những sự “đối đầu” giữa mong muốn bảo vệ tối đa sức khỏe con người và doanh thu, lợi nhuận của các nhà sản xuất. “Những ý kiến đóng góp của các đại biểu đều xác đáng ở những góc cạnh khác nhau và Ban Soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu trên tinh thần ban hành chính sách là vấn đề nào có lợi cho dân thì làm ở mức cao nhất, không có lợi cho dân thì không làm”. Bộ trưởng cũng cho biết, kinh nghiệm của quốc tế cho thấy, giải pháp hạn chế tác hại của rượu, bia là tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, kiểm soát quảng cáo và giảm tính sẵn có của đồ uống này, bởi lâu nay ở Việt Nam việc mua bán rượu, bia diễn ra ở mọi nơi, mọi lúc và mọi độ tuổi.

Trước nhiều ý kiến khác nhau về tên gọi của dự án luật, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị giữ tên luật là Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia. Bởi tên gọi này vừa dễ hiểu, đơn giản và thể hiện quan điểm chỉ phòng, chống tác hại của rượu, bia trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ và cách uống, chứ không ảnh hưởng đến văn hóa rượu, bia. “Trong luật này, không có một từ nào là cấm uống rượu, uống bia”-Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

 VŨ DUNG