* Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Quốc phòng (sửa đổi)
Tham dự phiên bế mạc kỳ họp có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Chủ tịch nước Trần Đại Quang; nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các đồng chí nguyên Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn, các đồng chí nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Phạm Thế Duyệt, Huỳnh Đảm; các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao khác của Đảng và Nhà nước, các vị lão thành cách mạng, nhiều vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) các khóa trước và đông đủ các vị ĐBQH khóa XIV.
Thay mặt Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu bế mạc (toàn văn bài phát biểu).
Nhiều đổi mới trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
Chiều 24-11, Văn phòng Quốc hội tổ chức họp báo thông báo kết quả của Kỳ họp thứ tư. Sau 26 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc; với tinh thần đoàn kết, dân chủ, trí tuệ và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành chương trình đề ra với nhiều nội dung quan trọng về công tác lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao.
Kỳ họp đã có 3.320 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi tới Quốc hội; 105 phiếu chất vấn, với 194 câu hỏi chất vấn của ĐBQH gửi đến Thủ tướng Chính phủ, các bộ trưởng, trưởng ngành. Trả lời câu hỏi của phóng viên về tăng cường tính tranh luận của kỳ họp, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, việc tranh luận giữa ĐBQH với các thành viên Chính phủ và các ĐBQH với nhau giúp vấn đề thảo luận được tập trung hơn, làm rõ thêm, dự thảo luật được làm sâu sắc hơn. Đây là những bước đổi mới rất tốt tại các kỳ họp Quốc hội vừa qua và sẽ tiếp tục được phát huy trong những kỳ họp tới. Kỳ họp thứ tư cũng là kỳ họp có số lượng ĐBQH chất vấn nhiều nhất từ trước đến nay (191 lượt ĐBQH đặt câu hỏi chất vấn và 37 lượt ĐBQH tham gia tranh luận) và Thủ tướng Chính phủ cũng dành nhiều thời gian nhất để trực tiếp trả lời chất vấn của ĐBQH.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên bế mạc. Ảnh: TTXVN
Cũng tại phiên họp bế mạc Kỳ họp thứ tư, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Quy hoạch với 88,19% đại biểu tán thành và biểu quyết thông qua các nghị quyết: Nghị quyết về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (với 91,45% đại biểu tán thành); Nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh (93,69% đại biểu tán thành); Nghị quyết về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả (với 94,5% đại biểu tán thành) và Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ tư với 93,89% đại biểu tán thành.
Giải đáp các ý kiến của ĐBQH về dự án Luật Quốc phòng (sửa đổi)
Trước đó, trong phiên họp buổi sáng 24-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Quốc phòng (sửa đổi). Các đại biểu đều tán thành với sự cần thiết ban hành của luật để thi hành Hiến pháp, thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, khắc phục các tồn tại, hạn chế, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới; tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, chặt chẽ cho công tác quốc phòng. Các đại biểu dành nhiều sự quan tâm đến các vấn đề liên quan đến hoạt động cơ bản của quốc phòng; quy định về khu vực phòng thủ, phòng thủ quân khu, xây dựng công nghiệp quốc phòng...
Phát biểu làm rõ các vấn đề mà ĐBQH nêu, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định, Ban soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu những ý kiến tâm huyết và trách nhiệm của các đại biểu qua thảo luận ở tổ và hội trường.
Về phòng thủ quân khu, một số ý kiến cho rằng, quân khu không phải là cấp hành chính theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và việc tổ chức khu vực phòng thủ hiện nay đã được quy định ở cấp tỉnh, huyện. Làm rõ nội dung này, Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho biết, việc quy định tổ chức phòng thủ quân khu nhằm thể chế hóa Nghị quyết 28 của Bộ Chính trị xác định khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là bộ phận hợp thành của hệ thống phòng thủ quân khu và cả nước. Tuy quân khu không phải là đơn vị hành chính nhưng có vị trí, vai trò chiến lược trong hệ thống phòng thủ chung của cả nước để bảo vệ từng vùng, miền, hướng chiến lược của đất nước; đồng thời có đủ lực lượng và phương tiện để giải quyết các nhiệm vụ quốc phòng mà cấp tỉnh, huyện không giải quyết được. Thực tế hơn 70 năm qua cho thấy, các quân khu đã đóng góp quan trọng vào chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc trước đây cũng như sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Nhưng địa vị pháp lý của quân khu chưa được luật định, vì vậy đề nghị cần được quy định phòng thủ quân khu tại luật này.
Về ý kiến một số đại biểu đề nghị cân nhắc việc quân đội làm kinh tế, Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định: Ngay từ ngày đầu thành lập, chức năng, nhiệm vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam đã được Đảng và Bác Hồ xác định: Quân đội ta là quân đội cách mạng, đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động, sản xuất. Chức năng cơ bản đó được khẳng định và phát huy trong suốt chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của quân đội. Hơn 70 năm qua, quy định Quân đội nhân dân thực hiện nhiệm vụ tham gia lao động, sản xuất, xây dựng kinh tế là thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng và cụ thể hóa Điều 68 của Hiến pháp năm 2013. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, quân đội đã phát huy vai trò nòng cốt, tham gia xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế-xã hội; xây dựng các khu kinh tế-quốc phòng, cơ sở hạ tầng, khai hoang, phục hóa đất đai, tạo điều kiện cho hàng vạn hộ dân phát triển kinh tế, ổn định đời sống, hạn chế và chấm dứt tình trạng du canh, du cư của một số đồng bào dân tộc thiểu số; xây dựng các làng, bản thành phên giậu vững chắc, tuyến biên giới của Tổ quốc. Đây cũng là địa bàn mà các doanh nghiệp ngoài quân đội hầu như không đầu tư, vì lợi nhuận thấp.
Đối với các doanh nghiệp quân đội, bên cạnh không ngừng đổi mới, phát triển, hội nhập, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh gắn với thực hiện quốc phòng, nhiều doanh nghiệp còn tạo lập được thương hiệu đi đầu trong ứng dụng khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị công nghệ cao; hằng năm đóng góp hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước... Năm 2017, quán triệt Nghị quyết Trung ương, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã thực hiện đổi mới, sắp xếp, cơ cấu lại doanh nghiệp quân đội từ 88 doanh nghiệp chỉ để lại 17 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước có liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ quốc phòng, số còn lại thực hiện thoái vốn, cổ phần hóa, sắp xếp sáp nhập... Ngoài nhiệm vụ trên, các đoàn kinh tế-quốc phòng và các doanh nghiệp quân đội còn là đơn vị dự bị động viên sẵn sàng mở rộng thành các binh đoàn chủ lực tác chiến khi đất nước có chiến tranh. Vì vậy, nhiệm vụ tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế đã, đang và sẽ luôn là chức năng, nhiệm vụ rất quan trọng của quân đội, cần phải được quy định trong dự thảo Luật Quốc phòng (sửa đổi).
Về Hội đồng Quốc phòng và An ninh quy định tại Điều 36 của dự thảo luật, Đại tướng Ngô Xuân Lịch cho biết, dự thảo luật quy định Hội đồng Quốc phòng và An ninh là kế thừa Điều 34 Luật Quốc phòng hiện hành. Theo Hiến pháp năm 2013, Hội đồng Quốc phòng và An ninh có nhiệm vụ chính, chủ yếu liên quan đến chiến tranh và nhiệm vụ quốc phòng. Để Hội đồng Quốc phòng và An ninh hoạt động có hiệu quả, cần quy định có cơ quan Thường trực giúp việc. Bộ Quốc phòng có chức năng tham mưu cho Đảng, Nhà nước về đường lối, chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự, giúp Chính phủ quản lý nhà nước về quốc phòng, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, việc quy định Bộ Quốc phòng là cơ quan Thường trực giúp việc như dự thảo là phù hợp.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Quốc phòng, một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định nhiệm vụ Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, các bộ, ngành, địa phương liên quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ duy trì an ninh, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới tại khoản 2 để tránh chồng chéo. Làm rõ vấn đề này, Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định, Bộ đội Biên phòng là một quân chủng của Bộ Quốc phòng. Bộ Chính trị đã có 7 nghị quyết và 1 kết luận lãnh đạo, chỉ đạo về công tác biên phòng và xây dựng Bộ đội Biên phòng, trong đó Nghị quyết 11 của Bộ Chính trị ngày 8-8-1995 đã xác định Bộ đội Biên phòng thực hiện tốt 3 chức năng quản lý nhà nước về an ninh, quốc phòng, đối ngoại ở khu vực biên giới. Trong thời bình là quản lý bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự biên giới quốc gia. Mặt khác, quy định như dự thảo là phù hợp, thống nhất với Luật Biên giới quốc gia, Luật An ninh quốc gia, Luật Công an nhân dân, Pháp lệnh Bộ đội Biên phòng, Pháp lệnh Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam.
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước mà thường xuyên trực tiếp Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo Bộ đội Biên phòng hoàn thành tốt chức năng làm nòng cốt trong nhiệm vụ giữ vững biên cương của Tổ quốc, chủ trì và phối hợp với các lực lượng thực hiện quản lý nhà nước về biên giới quốc gia, duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, các cửa khẩu, hải đảo, vùng biển của đất nước. Ngoài ra nhiều đồng chí cán bộ biên phòng được phân công làm nhiệm vụ các chức danh trong cấp ủy, chính quyền ở một số xã biên giới, hình ảnh người thầy thuốc, người thầy giáo quân hàm xanh chữa bệnh, dạy học cho đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới đã tô thắm thêm truyền thống, phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn thống nhất của Tổ quốc. Qua tổng kết thực tiễn 10 năm thực hiện Luật Quốc phòng ở các cấp, tuyệt đại đa số các cơ quan, tổ chức, địa phương đều đề nghị bổ sung quy định này.
Đại tướng Ngô Xuân Lịch khẳng định, ngoài những nội dung báo cáo giải trình trên, Bộ Quốc phòng sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các ĐBQH về những vấn đề như: Phòng thủ trên biển, giáo dục quốc phòng cho học sinh tiểu học, chiến tranh thông tin, chiến tranh tác chiến không gian mạng... để chỉnh lý, bổ sung vào dự án luật.
MINH MẠNH - ĐỖ HƯNG